ช่วงวิกฤตเศรษฐกิจโหมปะทะยุโรประลอกที่ผ่านมา ประเทศในยุโรปส่วนใหญ่ต้องเผชิญความท้าทายต่างๆ นานา ทั้งในมุมเศรษฐกิจและสังคม ไม่เว้นแม้แต่ประเทศเล็กๆ อย่างไอร์แลนด์
ปัญหาใหญ่ๆ ที่ไอร์แลนด์เจอ คือการว่างงานในกลุ่มเยาวชน และการมีอสังหาริมทรัพย์ที่ถูกทิ้งร้างจำนวนมาก ปี 2013 ไอร์แลนด์มีสัดส่วนเยาวชนอายุ 15 – 24 ปีที่ไม่ได้ทำงานหรืออยู่ในระบบการศึกษาและการฝึกอาชีพต่างๆ สูงที่สุดในยุโรป คิดเป็น 28 เปอร์เซ็นต์ของเยาวชนทั้งประเทศ ขณะที่วิกฤตเศรษฐกิจที่มาพร้อมกับการพังทลายของยุคอสังหาริมทรัพย์เฟื่องฟู ทำให้มีสิ่งก่อสร้างถูกทิ้งร้างกว่า 11 ล้านแห่งทั่วยุโรป เฉพาะในไอร์แลนด์เองมีที่พักอาศัยกว่า 2 – 3 แสนยูนิตที่ไร้คนอยู่อาศัย นับเป็นผลเสียต่อทั้งระบบเศรษฐกิจและสภาพความเป็นอยู่ของคนในชุมชน
เมื่อความ ‘ว่าง’ ที่ไม่ก่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจ อย่างปัญหาการ ‘ว่าง’ งานของเยาวชน และการมีพื้นที่ ‘ว่าง’ ที่ไม่มีผู้อยู่อาศัยมาเจอกัน วิธีการแก้ปัญหาก็ดูเหมือนจะ ‘ว่าง’ เปล่า
แต่ภายใต้ความว่างเปล่านี้ บางคนกลับมองเห็นเป็นโอกาส
VOIDSTARTER เริ่มต้นจากการตั้งคำถามของ Laura และ Simon ซึ่งเป็นชาวไอร์แลนด์ที่ย้ายไปตั้งรกรากทำงานที่อังกฤษว่า เมื่อบ้านเกิดเราเจอปัญหาใหญ่ขนาดนี้ เราในฐานะคนตัวเล็กๆ จะมีส่วนทำอะไรกับมันได้บ้างไหม
คำตอบคือ จะเอาทั้งสองเรื่องมาผนวกกันไปเลยดีไหม
เมื่อมี ‘สถานที่’ ที่ไม่มีคนใช้ประโยชน์กระจายตัวอยู่เต็มไปหมด ขณะที่เราก็มี ‘เยาวชน’ ที่เข้าไม่ถึงสถานที่ทำงานอยู่เต็มไปหมดเช่นกัน ทำไมเราไม่เปลี่ยนพื้นที่ว่างเหล่านั้นมาเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้และสร้างความเชื่อมั่นในตัวเองให้พวกเขา ด้วยการเปิดโอกาสให้เยาวชนว่างงานเหล่านี้มาเรียนรู้เกี่ยวกับชุมชนและมาช่วยบูรณะบ้านที่ไร้ผู้อยู่อาศัย สถานที่ที่ได้รับการซ่อมแซมแล้วจะถูกนำมาใช้เป็นออฟฟิศชั่วคราว เพื่อตั้งเป็นศูนย์ให้คำปรึกษาด้านการเป็นผู้ประกอบการและจัดอบรมให้เยาวชน จนกว่าจะมีการนำพื้นที่ดังกล่าวไปดำเนินการส่งมอบให้กับผู้อยู่อาศัยคนถัดไป เป็นวิธีการแก้ปัญหาแบบหลายเด้ง ที่ทั้งเยาวชน ชุมชน และภาครัฐ ได้ประโยชน์
ทีม VOIDSTARTER จะเข้าไปทำงานร่วมกับกลุ่มเยาวชนอย่างใกล้ชิด เพื่อช่วยระดมแนวคิดในการทำกิจการเพื่อสังคมเพื่อแก้ปัญหาของแต่ละชุมชน เยาวชนที่เข้าร่วมจะได้รับการอบรมและคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญเป็นเวลา 4 เดือน เพื่อพัฒนาและทดสอบแนวคิดในการทำธุรกิจของกิจการเพื่อสังคมของตนว่าเหมาะและพร้อมจะนำไปทำจริงไหม
ผู้ก่อตั้ง VOIDSTARTER เชื่อว่า การจัดการกับปัญหาการว่างงานของเยาวชน เราต้องเชื่อในพลังของเยาวชน ต้องช่วยกันทำให้เยาวชนกลายมาเป็นผู้ ‘สร้าง’ งาน แทนผู้ ‘หา’ งานซึ่งต้องทำให้เยาวชนเข้าใจถึงปัญหาและความท้าทายในชุมชนของเขาก่อน แล้วก็ฝึกทักษะที่จำเป็นให้พร้อม
ความสำเร็จของ VOIDSTARTER อาจประเมินเป็นตัวเลขได้ไม่ชัดนัก เนื่องจากโครงการยังอยู่ในระยะเริ่มต้น แต่วิธีคิดในการแก้ปัญหาของพวกเขาซึ่งผ่านการทดลองทำจริงแล้ว ก็น่าสนใจจนได้รับเลือกเป็น 1 ใน 3 ผู้ชนะจากเวที European Social Innovation Competition 2014 แล้ว VOIDSTARTER ก็ยังตั้งใจออกแบบโมเดลตัวเองให้เป็น open source คนที่สนใจจะนำไปทดลองใช้ในบริบทของตัวเองได้
ภาพ voidstarter.com
