ปั่นชมเมืองเก่า เที่ยวทะเลสาบสงขลา

เส้นทาง: สงขลาบ่อยาง ถนนติณสูลานนท์ สะพานติณสูลานนท์ เกาะยอ
เขาเขียว เขาแดง สงขลา
สถานที่
: อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา
ระยะทาง
: 39 กิโลเมตร
จักรยาน
: ทุกประเภท

หากมีโอกาสได้เที่ยวจังหวัดสงขลา และมีเวลาปั่นจักรยาน 1 วันเต็มๆ ลองปั่นเส้นทางน่าเที่ยวรอบทะเลสาบสงขลาดูสักครั้ง เส้นทางนี้เริ่มจากเมืองบ่อยาง ข้ามสะพานติณสูลานนท์ ไปเที่ยวเกาะยอ และข้ามสะพานที่ 2 ไปยังเมืองเก่า เขาเขียว แหลมสน จากนั้นโดยสารเรือข้ามฟาก หรือข้ามแพขนานยนต์ที่หัวเขาแดง กลับสู่บ่อยาง

บนระยะทางเกือบ 40 กิโลเมตรนี้ มีความสวยงาม และเรื่องราวต่างๆ ที่น่าสนใจ การเดินทางด้วยจักรยานทำให้เราได้รู้จักสถานที่ทางประวัติศาสตร์ ได้ชมวิถีชีวิตของผู้คนรอบๆ ปากทะลสาบ เรามาทำความรู้จักเส้นทางและสิ่งที่น่าสนใจบนเส้นทางสายนี้กันเถอะ

สงขลา หรือ Singola มีชื่อปรากฏบนแผนที่เดินเรือโบราณ เมืองเก่านี้อายุกว่า 300 ปี สถาปนาโดยชนเผ่ามุสลิมจากชวา เดิมตั้งอยู่ที่ ‘หัวเขาแดง’ ฝั่งซ้าย ทางตะวันตกของปากทางออกทะลสาบสงขลาลงสู่อ่าวไทย เมืองท่าโบราณนี้มีคูเมือง กำแพง และป้อมปืนล้อมรอบ ตัวเมืองตั้งอยู่บนเส้นทางการค้าระหว่างตะวันออกหรือจีนกับตะวันตก อันได้แก่อินเดียไปจนถึงยุโรป ต่อมากรุงศรีอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชตีแตก และทำลายจนสิ้นเมืองไป

ต่อมาสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงแต่งตั้งและสถาปนาเมืองแห่งที่ 2 ขึ้นมาใหม่ โดยตั้งเมืองทางทิศใต้ของที่ตั้งเมืองเดิม บริเวณ ‘แหลมสน’ ซึ่งยังอยู่ฝั่งซ้ายของปากทะเลสาบ ต่อมาในช่วงต้นยุครัตนโกสินทร์ การค้าขายรุ่งเรือง เมืองขยายและมีประชากรมากขึ้น กอปรกับพื้นที่เดิมที่คับแคบและขาดแคลนน้ำจืด จึงต้องย้ายเมืองข้ามฟากมาอยู่ฝั่งตรงกันข้าม ท่านตั้งศาลหลักเมืองจนกลายเป็นเมืองสงขลายุคที่ 3 ถึงปัจจุบัน

บ่อยาง หรือสงขลาปัจจุบัน ตั้งทางตะวันออกหรือฝั่งขวาของปากทะเลสาบ เมื่อเกือบ 200 ปีก่อน ที่นี่เป็นเมืองศูนย์กลางการค้าขายระหว่างชุมชนต่างๆ ที่ตั้งอยู่รอบทะเลสาบ และส่งสินค้าออกสู่ดินแดนภายนอก ทั้งหัวเมืองใหญ่แนวฝั่งมหาสมุทร รวมไปถึงประเทศไกลโพ้นทะเล

ในทะเลสาบที่กว้างใหญ่มีเกาะใหญ่น้อยมากมาย แม่น้ำลำคลองหลายสายไหลลงมาจากผืนดินอันอุดมสมบูรณ์ที่อยู่ลึกเข้าไป มีชุมชนต่างๆ ตั้งถิ่นฐานอยู่รอบลุ่มน้ำ การติดต่อค้าขายในยุคก่อนจะอาศัยเรือหรือแพขนานยนต์เป็นพาหนะหลัก จนกระทั่งเมื่อ 30 ปีก่อน พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ อดีตนายกรัฐมนตรีและรัฐบุรุษซึ่งเป็นชาวสงขลา ได้สร้างความเจริญแก่สงขลาเป็นอย่างมาก รวมถึงการสร้างสะพานติณสูลานนท์ เชื่อมต่อชุมชนภายใน ทั้งเกาะยอ และสองฝั่งของปากทะลสาบเข้าด้วยกัน สะพานนี้ทำให้การค้าและการติดต่อสะดวกขึ้นมาก เส้นทางของเราจะปั่นจักรยานไปตามทางเชื่อมชุมชนทั้งแบบใหม่และแบบตั้งเดิมในอดีต

ละแวกบ่อยางมีร้านอาหารมากมายเหมาะกับการเติมพลังยามเช้า เช่น ร้านเกาะไทย ร้านข้าวสตูเกียดฟั่ง จุดเริ่มต้นจะเริ่มจากโรงสีแดง หับโห้หิ้น ซึ่งเป็นท่าเรือสำคัญแห่งหนึ่งตั้งแต่ตั้งเมือง ปั่นผ่านถนนนครในตรงไปท่าเรือประมงใหม่ ผ่านสวนเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษา มหาราชินี ไปตามถนนติณสูลานนท์ เราจะผ่านและได้ชมหมู่บ้านชาวประมงที่อยู่ริมทะเลสาบ แวะพักชมหอประวัติที่สวนประวัติศาสตร์พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ก่อนข้ามสะพานที่ 1

จากจุดนี้เราจะข้ามสะพานสู่เกาะยอ ปั่นเข้าไปตามถนนสายในหรือรอบเกาะ ระหว่างทางเราจะเห็นกระชังปลาริมฝั่ง สวนผลไม้ หรือชาวบ้านที่กำลังทอผ้าซึ่งผ้าเกาะยอถือเป็นผ้าทอที่มีชื่อเสียงไปทั่วประเทศ นอกจากนี้เรายังแวะซื้ออาหารทะเลแปรรูปอย่างกะปิหรือเคยกุ้งที่ตำด้วยมือ รวมทั้งปลาแห้ง กุ้งแห้ง เป็นของฝาก รับรองว่าอร่อยระดับประเทศ ผู้ที่ชอบศึกษาเรียนรู้เรื่องราวศิลปวัฒนธรรมถิ่นใต้ อาจแวะชมพิพิธภัณฑ์คติชนวิทยาบริเวณก่อนถึงทางขึ้นสะพานข้ามเกาะที่ 2 สำหรับมื้อเที่ยงบนเกาะมีร้านอาหารทะเลสดๆ รสชาติอร่อย ที่ไม่ควรพลาดมากมายหลายร้าน เช่น ร้านอาหารศิรดา ร้านน้ำเคียงดิน ร้านโกเข่งซีฟู้ด ร้านคุณจิต ซีวิว

จากเกาะยอข้ามสะพานไปยังฝั่งเขาเขียว ริมถนนใหญ่จะมีป้อมปืนโบราณที่สมบูรณ์ให้แวะชมป้อมปืนเป็นส่วนหนึ่งของแนวป้องกันรอบเมืองเก่า จากนั้นเลี้ยวเข้าเขาเขียวจะเป็นพื้นที่ราบที่ชุมชนชาวไทยพุทธ ชาวจีน และมุสลิม อยู่ร่วมกัน บริเวณนี้มีเจดีย์โบราณบนภูเขาวัดเขาน้อยที่สร้างมาก่อนอยุธยา เมื่อปั่นต่อไปจะผ่านชุมชนมุสลิมริมฝั่งทะเลสาบทิศใต้ ถัดไปเป็นที่ตั้งสุสานของเจ้าเมืองสงขลา ต้นตระกูล ณ สงขลา ต่อด้วยวัดเก่าแก่สวยงาม 4 วัด สร้างแบบสถาปัตยกรรมรัตนโกสินทร์ตอนต้น เรียงถัดกันตรงเชิงเขาหันหน้าออกทะเล บนพื้นที่วัดมองออกไปเห็นชุมชนริมน้ำและทะเลสาบกว้างใหญ่

จากจุดนี้เราจะปั่นไปยังท่าเรือหางยาวแหลมสน เพื่อนำจักรยานขึ้นเรือข้ามฟาก หรือจะปั่นเลียบทะเลสาบต่อไป เพื่อแวะชมป่าโกงกาง ดูธนาคารปู แหล่งเพาะเลี้ยงอนุบาลลูกปูสำหรับนำไปปล่อยขยายพันธุ์ในทะเล จากนั้นปั่นผ่านชุมชนมุสลิมอีกแห่งตรงหัวเขาแดง เพื่อขึ้นแพขนานยนต์ข้ามฟากกลับไปยังจุดตั้งต้นเมืองบ่อยาง

ที่บ่อยางมีอาหารอร่อยมื้อเย็นรออยู่ เช่น ร้านอาหารทะเลบริเวณหาดสมิหลา ร้านอาหารจีนแต้เฮี้ยงอิ้ว หรือร้านข้าวต้มเจ๊นิ บนถนนนางงาม ร้านอาหารอิสลาม โรตีบริเวณบ้านบน หรืออยากชมทะเลสาบมุมสูงยามค่ำลองแวะที่ร้านบลูสไมล์คาเฟ่ ถนนนครนอก

วิถีลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ผันแปรเป็นวัฎจักรครั้งแล้วครั้งเล่า ทั้งรุ่งเรืองทั้งเสื่อมทรุด ผลัดเปลี่ยนไปมา เหมือนกระแสน้ำจืดจากผืนดินในฤดูฝน ไหลพาชีวิตเต็มวัยออกไปวางไข่ขยายพันธุ์ในทะเลใหญ่ ก่อนที่ชีวิตเล็กๆ ที่เพิ่งผ่านการฟักตัว เดินทางกลับมาอาศัยดำรงตนเติบใหญ่ในลุ่มน้ำอีกครั้งยามหน้าแล้ง วัฎจักรธรรมชาติกระแสน้ำสลับสับเปลี่ยนไม่ต่างกับชีวิตผู้คน พื้นที่นี้มีตำนาน ให้แง่คิด ให้บทเรียน พร้อมที่จะส่งมอบรหัสแห่งการดำรงอยู่ให้แก่ผู้มาเยือนเสมอ

map

gallery

ใครอยากส่งเรื่องทางจักรยานน่าปั่นลงเว็บไซต์ a day online คลิกที่นี่เลย

AUTHOR