Scene 0 : อารัมภบท
“การสะสมของเกี่ยวกับ Marvel เป็นกิเลสอย่างหนึ่ง
ไม่ใช่แค่ ‘สะสม’ แต่เรียกว่า ‘ถลำลึก’
ก้าวขาเข้าไปแล้วถอยหลังออกมาไม่ได้”
คำโปรยนี้ปรากฏขึ้นพร้อมกับภาพหุ่นจำลอง X-Men ในตู้กระจกใส กล้องค่อยๆ ซูมออกจากหุ่นจนมองเห็นภาพกว้าง คือห้องสตูดิโอที่เต็มไปด้วยของเล่น หนังสือการ์ตูน และสิ่งของมากมายที่ล้วนเกี่ยวข้องกับค่ายมาร์เวลไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง
นี่คือพื้นที่ส่วนตัวของ ต้น–ยุทธศักดิ์ รักแคว้น กราฟิกดีไซเนอร์ผู้สะสมสิ่งของเกี่ยวกับมาร์เวล หนึ่งในค่ายผลิตสื่อบันเทิงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งยุค
กว่า 80 ปีในวงการคอมิก มาร์เวลได้สร้างคาแร็กเตอร์ซูเปอร์ฮีโร่นับหมื่นตัวออกมาเสิร์ฟความบันเทิงให้คนทั่วโลก ความคลาสสิกของมันถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น และได้ต่อยอดสู่สื่อรูปแบบอื่นจนสามารถขยับขยายฐานแฟนคลับได้อย่างมหาศาล
หากพิจารณาจากของสะสมในห้องแล้ว ยุทธศักดิ์คือคนที่ควรถูกเรียกว่าผู้คลั่งไคล้ในของสะสมมาร์เวลอย่างไร้ข้อกังขา ยิ่งไปกว่านั้น นอกจากจำนวนที่มากล้นและความหายากของของแต่ละชิ้น เส้นทางในการได้มานั้นยังสนุกสนานไม่ต่างจากเรื่องราวมหัศจรรย์ในจักรวาลมาร์เวลเลย
ถ้าคุณอยากรู้ รีบสวมชุดซูเปอร์ฮีโร่ประจำตัว แล้วโดดไปคุยกับเขาพร้อมกับเราเลย
ลุย!
Scene 1 : การปรากฏตัวครั้งแรกของ X-Men
ภายใน / ห้องเก็บของสะสมมาร์เวล / เช้า
ชู่ว!
เราค่อยๆ ก้าวเท้าเข้ามาในห้องสตูดิโอ ผ่านลังเก็บหนังสือการ์ตูนที่วางอย่างเป็นระเบียบบนชั้น ของเล่นและฟิกเกอร์จำนวนมากกระจายอยู่เต็มห้อง โปสเตอร์หนังยึดที่ว่างบนผนังไปจนเกือบหมด ในที่สุดเราก็มาหยุดอยู่ด้านในสุด ณ โต๊ะทำงานของเจ้าของคลังสมบัติทั้งหมดนี้ ซึ่งเขาได้นั่งรออยู่ก่อนแล้ว
แม้แต่กรอบรูปเหนือศีรษะของเขายังเป็นหน้ากระดาษ จากการ์ตูนที่ถูกเก็บรักษาไว้อย่างดี ยุทธศักดิ์ทักทายเราอย่างเป็นมิตร ส่วนเราไม่รอช้าเอ่ยปากถามถึงที่มาของความชอบในสิ่งนี้
“ก่อนจะชอบมาร์เวล เราติดตามการ์ตูนญี่ปุ่นมาก่อน ตอนประถมจะชอบซื้อพวกนิตยสาร Boom หรือ THE TALENT รวมการ์ตูนญี่ปุ่นรายสัปดาห์จากร้านหน้าโรงเรียนมาอ่าน โตมาเป็นวัยรุ่นก็เริ่มเก็บพวกกันดั้มบ้าง
“เราเพิ่งเริ่มสนใจมาร์เวลจากการดู The Incredible Hulk ตอนแรกไม่ได้สนใจฮัล์กด้วยซ้ำ แต่เพราะเป็นแฟนคลับของ Edward Norton เลยเปิดดู ปรากฏว่าสนุกดี เราเลยนึกได้ว่าตอนเด็กๆ ก็เคยดูแอนิเมชั่นเรื่อง X-Men ที่ฉายทางช่อง 7 เลยเริ่มรู้สึกชอบและเริ่มสะสมของเกี่ยวกับมาร์เวล แต่ก็แค่ของเล็กๆ น้อยๆ ไม่ได้จริงจังเท่าไหร่
“เรามาคลิกกับมันจริงๆ ตอนช่วงปี 2555 ที่หนังเรื่อง The Avengers เข้าฉาย เราชอบมาก ประกอบกับช่วงนั้นทำงานแล้ว เราเลยมีกำลังซื้อของเล่นต่างๆ และตามเก็บมาตั้งแต่นั้น”
ในช่วงแรกยุทธศักดิ์พยายามเก็บสะสมสิ่งของทุกอย่างของตัวละครทุกตัว จนกระทั่งถึงจุดหนึ่งที่เขาตระหนักว่าการตามทุกเรื่องนั้นยากเกินไป สุดท้ายยุทธศักดิ์จึงลดกรอบความสนใจของตัวเองเหลือแค่ X-Men ซึ่งเป็นเรื่องที่เขาชื่นชอบมากที่สุดจากทั้งหมด โดยเฉพาะผู้นำของทีมอย่าง Cyclops ผู้สามารถปล่อยแสงเลเซอร์จากดวงตาเพื่อพิฆาตเหล่าร้าย
“เราชอบไซคลอปส์เพราะเขาเป็นตัวละครที่มีมิติความเป็นมนุษย์จริงๆ มีรัก โลภ โกรธ หลง เจ้าชู้ และบางครั้งก็เห็นแก่ตัว ไม่สนใจคนอื่น แตกต่างจากพระเอกหลายคนในการ์ตูนญี่ปุ่นค่าย Shonen Jump ที่รักพวกพ้องและเสียสละ เป็นคนดีจนเกินจริง
“จากแต่ก่อนที่เก็บทั้งจักรวาลมาร์เวล ถึงตอนนี้เราสะสมแค่ของไซคลอปส์และ X-Men เท่านั้น”
Scene 2 : เรียนรู้วิชาการอ่านคอมิก
ภายใน / ด้านหน้าชั้นวางคอมิก / บ่าย
ตู้ม!
แสงเลเซอร์จากตาของไซคลอปส์ยิงใส่ภาพความทรงจำวัยเด็ก ภาพตัดมาตอนที่ยุทธศักดิ์ได้รู้จักและพบเจอกับคอมิกอย่างไม่ทันตั้งตัว
“เราเริ่มจากเก็บฟิกเกอร์ พอมีเยอะขึ้นก็เริ่มหาข้อมูลของแต่ละตัวละครก่อนจนรู้จักจักรวาลมาร์เวลมากขึ้น ผสมกับอ่านเรื่อง X-Men ที่เราชอบด้วย ไปๆ มาๆ เลยรู้ตัวว่าชอบคอนเทนต์ของเรื่องมากกว่าฟิกเกอร์ที่อาจเป็นเพียงเปลือกของเนื้อหา ดังนั้นการสะสมคอมิกจึงตอบโจทย์เรามากกว่า”
ตั้งแต่นั้นยุทธศักดิ์จึงกลายเป็นแฟนคอมิกตัวยง โดยติดตาม X-Men เพียงเรื่องเดียวพร้อมกับอีเวนต์หลัก (โดยปกติคอมิกของมาร์เวลจะมี ‘อีเวนต์’ หรือเหตุการณ์หลักเกิดขึ้นในช่วงต้นปีกับปลายปี คล้ายกับปมเรื่องก้อนใหญ่ที่กำหนดทิศทางของคอมิกทุกเรื่องในช่วงนั้น ระหว่างอีเวนต์หลักกำลังดำเนินไป มาร์เวลก็จะออกคอมิกที่เป็น side story ของแต่ละตัวละครย่อยเป็นเล่มๆ ซึ่งเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกัน) โดยมีภารกิจเป็นการตามเก็บคอมิก X-Men ฉบับที่มีการปรากฏตัวของตัวละครหลักเป็นครั้งแรก รวมถึงฉบับเก่าหายากจากช่วงปี 2506-2534 หรือที่เรียกว่า Silver Age ถึง Bronze Age
“เพราะมาร์เวลเป็นอุตสาหกรรมใหญ่และผลิตคอมิกออกมาเยอะมาก เดือนหนึ่งอาจจะออกมาเป็นร้อยเล่ม ถ้ามีเงินเราสามารถซื้อได้หมดก็จริง แต่ถ้าตามอ่านหมดคงไม่ต้องทำงานทำการแล้ว (หัวเราะ) ถ้าเราอยากรู้อะไรเพิ่มเติมเกี่ยวกับเล่มอื่นถึงจะไปตามอ่านรีวิวบทสรุปจากในเว็บไซต์ต่างประเทศแทน
“นอกจากมาร์เวล เราก็ติดตามงานจากค่ายอื่นๆ อย่าง DC ด้วยเหมือนกัน เพราะเราต้องทำเพจซื้อ-ขาย 616 Comics เลยต้องอัพเดตข้อมูลว่าไปถึงไหนแล้ว เหตุผลที่เมื่อ 2 ปีก่อนมาทำจริงจังเพราะอยากระบายคอมิกที่ไม่ใช่ X-Men ออกบ้าง อีกอย่างเรารู้สึกว่าในไทยไม่มีแหล่งซื้อ-ขายคอมิกที่จริงจัง ถ้าอย่างนั้นเราเปิดเองเลยก็แล้วกัน”
การชอบอ่านคอมิกยังมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับอาชีพกราฟิกดีไซเนอร์ของยุทธศักดิ์อีกด้วย เพราะเขาชอบ typography เมื่อได้พบกับดีไซน์หลายๆ อย่างที่น่าสนใจจากคอมิก เขาจะเก็บสะสมเป็นคลังไอเดียไว้ใช้ในการวางเลย์เอาต์ แถมเขายังเคยคิดจะสมัครงานที่ Marvel Comics ในตำแหน่ง letterer หรือคนออกแบบตัวอักษรเอฟเฟกต์ในการ์ตูนอีกด้วย
Scene 3 : ภารกิจพลิกจักรวาลตามล่าของสะสมมาร์เวล
ภายนอก / สถานที่รวมพลคนชอบมาร์เวล / เย็น
วาร์ป!
ยุทธศักดิ์พาเรานั่งยาน X-Jet ของเหล่า X-Men ย้อนเวลาไปดูประสบการณ์อันตื่นตาที่การเป็นนักสะสมนำพาเขาไปเจอ
“ช่วงแรกที่สะสมแค่ฟิกเกอร์ตัวละคร Avengers เราถ่ายรูปคอลเลกชั่นแบบจัดแสงดีๆ ส่งประกวดจนชนะรางวัลและได้เป็นตัวแทนของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไปร่วมงาน ‘Avengers: Age of Ultron’ Press Conference ที่เกาหลีใต้ฟรีๆ เลย”
สิทธิพิเศษที่เขาได้จากงานครั้งนั้นคือการได้กระทบไหล่นักแสดงระดับโลกผู้เล่นหนังในค่ายอย่าง Robert Downey Jr. ผู้สวมบท Iron Man ทั้งยังได้โปสเตอร์พร้อมลายเซ็นนักแสดงเรื่อง Captain America: The Winter Soldier ติดตัวกลับบ้านมาด้วย
นอกจากนี้ยังมีเหตุการณ์หลายอย่างที่ทำให้ยุทธศักดิ์ฟลุกเจอกับของสะสมดีๆ โดยไม่รู้ตัว ตัวอย่างที่น่าอิจฉาของคนอ่านการ์ตูนคงเป็นการได้เจอคอมิกฉบับพิเศษที่ Stan Lee ทำร่วมกับ Kiss วงดนตรีอเมริกันร็อก ชื่อ Marvel Comics Super Special #1 KISS หรือแม้แต่เล่มหายากอย่าง Deadpool Kills the Marvel Universe ยุทธศักดิ์ก็ได้มาในราคาที่ถูกเป็นพิเศษจากร้านหนังสือเก่าแห่งหนึ่งในโตเกียว
“ขึ้นชื่อว่าของสะสม พอเราจะหาซื้อใช่ว่าจะมีให้ซื้อ บางทีเราต้องรอจังหวะคนปล่อย อย่างการ์ด Spider-Man พร้อมลายเซ็นสแตน ลี กว่าจะได้ของมาเราต้องตื๊อเจ้าของอยู่เป็นปี”
แน่นอนว่าย่อมมีวันที่เขาผิดหวัง อดได้สินค้าในเว็บไซต์ซื้อ-ขาย แต่เขาก็มีอะไรเจ๋งๆ มากมายในคอลเลกชั่น ซึ่งหนึ่งในความสุดยอดที่ทำเอาเราตื่นตาตื่นใจมากคือคอมิก X-Men ฉบับแรกที่เขาถือไปให้สแตน ลี เซ็นด้วยตัวเอง
“ช่วงก่อนงาน Tokyo Comic Con 2016 ไม่นาน อยู่ดีๆ ก็มีเซอร์ไพรส์กะทันหันว่าสแตน ลี จะมาร่วมงาน เราเลยกัดฟันซื้อตั๋วเครื่องบินไปคนเดียวเพราะไม่มีเพื่อนคนไหนว่างเลย ซึ่งเราตัดสินใจถูกมากที่ไปเพราะไม่กี่ปีต่อมาเขาเสียชีวิต”
แม้จะเป็นการลงทุนที่ใช้เงินสูงแต่อย่างน้อยเขายังได้รางวัล เป็นโอกาสครั้งหนึ่งในชีวิตที่ได้ถ่ายรูปคู่กับผู้สร้างมาร์เวลและได้โบนัสพิเศษเป็นสังคมคนที่ชื่นชอบในสิ่งเดียวกัน
“เวลาไปต่างประเทศเราได้เพื่อนใหม่เยอะมาก โชคดีที่เดี๋ยวนี้เราใช้เฟซบุ๊กติดต่อกัน ใครอยากได้หรือหาอะไรอยู่ก็สามารถจัดส่งถึงกันได้หมด กลายเป็นคอมมิวนิตี้ใหญ่ที่ทุกคนสนิทกันง่ายมาก”
Scene 4 : รางวัลของความคลั่งไคล้
ภายใน / ห้องเก็บของสะสมมาร์เวล / กลางคืน
กลับมาสู่โลกปัจจุบันในปี 2562
ยุทธศักดิ์พยายามตามอ่านคอมิก X-Men ทุกเล่มที่ออกมาแต่ยังไม่ครบสักที จนเมื่อไม่นานมานี้เขาเจอคอมิก 2 เล่มคือ The Incredible Hulk #180 และ #181 ที่ Wolverine ปรากฏตัวครั้งแรกในโลกออนไลน์โดยบังเอิญ กลายเป็นว่าคอลเลกชั่นหนึ่งที่รวมการเปิดตัวฮีโร่หลักๆ ของ X-Men ได้คอมพลีตเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
“เราโชคดีที่หาความชอบของตัวเองเจอ ดังนั้นการสะสมของเราเลยหยุดอยู่ที่ X-Men กับไซคลอปส์ แต่ถ้ามีอะไรใหม่ๆ สวยๆ ออกมาคงเก็บอยู่บ้าง อย่างตอนนี้ X-Men กลับมาร่วมผลิตสินค้ากับ MCU อีกรอบ มีฟิกเกอร์คอลเลกชั่นใหม่ออกมาอีก เพราะฉะนั้นคงมีเรื่องให้เสียเงินอยู่เรื่อยๆ ยังไม่หยุดสะสมหรอก
“เราไม่ได้ชอบคอมิกเพราะมันเป็นซูเปอร์ฮีโร่อย่างเดียว แต่มันยังสนุกด้วยความ timeless ที่เนื้อเรื่องพลิกไปมาปรับตามบริบทของยุคสมัยตลอด เช่น Captain Marvel และ Iceman ที่เป็น LGBTQ+ ตอนนี้เรายังอยากรู้ว่าตัวละครจะทำอะไรต่อไป มีเรื่องให้ติดตาม แม้วันหนึ่งมันจะเปลี่ยนคอนเทนต์ไปเป็นแนวอื่น แต่ถ้ายังคงแก่นของตัวละครเดิมไว้ เราว่าก็น่าสนุกดีนะ”
แม้การสะสมจะทำให้ยุทธศักดิ์เสียทรัพย์ไปจำนวนมาก ในทางหนึ่ง เขาบอกว่ามันคือการลงทุนทางการเงิน ซึ่งก็คล้ายการหลอกตัวเองเช่นกัน เพราะไม่ว่าราคาจะสูงขึ้นเขาก็ไม่ขายของสะสมเหล่านี้อยู่ดี คนรุ่นแก่กว่าเขาบางคนก็อาจไม่เข้าใจว่าซื้อไปทำไม น่าจะเอาเงินไปลงทุนทำอย่างอื่นมากกว่า ทว่าโชคดีที่คนรอบข้างเขาล้วนเข้าใจ
เพราะสุดท้ายแล้วมันคือการลงทุนในงานอดิเรกที่นำมาซึ่งความสุข
“ทุกวันนี้เราทำงานมาเหนื่อยๆ แต่พอได้อ่านการ์ตูนก็เหมือนได้พักผ่อน เราไม่ได้ทิ้งโลกความจริงไปนะ เราไม่ได้ใช้ชีวิตให้เดือดร้อนอย่างการยอมอดข้าวเพื่อไปซื้อ เพราะไม่ว่ายังไงของสะสมก็คือของสะสม
“เรายังต้องใช้ชีวิตอยู่ต่อไป แต่อย่างน้อยเราก็ยังได้วิ่งเล่นอยู่ในสนามเด็กเล่นของตัวเองที่ช่วยลดความเครียดในชีวิตจริงของเราได้เสมอ”
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ a day ฉบับ The Collectors อ่านเรื่องของนักสะสมคนอื่นๆ ได้ ที่นี่