หากมีเวลาว่างจากการงานสักวันสองวัน ใครหลายคนคงอยากขับรถออกจากเมืองหาที่พักผ่อนหย่อนใจที่ไม่ไกลจากกรุงเทพฯ มากนัก เราใช้เวลาเพียงสามชั่วโมงก็ขับรถมาถึงจังหวัดชัยนาท แดนสวรรค์ที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตท้องถิ่นและมีธรรมชาติที่สมบูรณ์ให้คนเมืองอย่างเราได้แวะเวียนไปชื่นชม
มาเยือนชัยนาทรอบนี้เราได้รู้จักกับ แมน–ปฏิญญา เศรษฐกุดั่น ชายหนุ่มเจ้าของร้าน MAN Espresso Bar ทายาทร้านกาแฟโกยุ้ย ร้านกาแฟโบราณเจ้าแรกแห่งเมืองชัยนาท
การเดินทางจากร้านกาแฟโบราณสู่ร้านกาแฟสมัยใหม่
แมนเล่าให้เราฟังว่าร้านกาแฟโกยุ้ยเป็นร้านกาแฟที่เปิดมาตั้งแต่ปี 2479 เริ่มจากที่ก๋งของเขาขายกาแฟแบบหาบเร่ตามงานวัด พอกิจการเริ่มอยู่มือก็ขยับขยายมาเปิดเป็นร้านข้างตลาดภาษีซุง บริเวณถนนเขื่อนเรียงหิน ครอบครัวของแมนสืบทอดกิจการนี้มารุ่นต่อรุ่น
“ความพิเศษคือในร้านเรายังเก็บเครื่องมือการทำกาแฟโบราณของบรรพบุรุษเอาไว้อยู่ เพื่อเป็นการระลึกว่า กาแฟโบราณนั้นเป็นเหมือนอาชีพที่เลี้ยงทุกคนในครอบครัว เราโตมากับร้านกาแฟโบราณของก๋ง นี่คือเหตุผลที่ทำให้เราอยากใช้ชีวิตอยู่ในร้านกาแฟ ลึกๆ ผมไม่อยากทำร้านกาแฟโบราณ แต่อยากปรับมาทำคาเฟ่แบบฝรั่ง ก่อนจะเปิดร้านใหม่ของตัวเอง ผมเดินทางไปเที่ยวอิตาลีแล้วก็พบว่าตัวเองหลงรักวัฒนธรรมกาแฟบ้านเขา
“พอกลับมาจากทริปนั้น ในปี 2545 ผมแยกตัวออกมาเปิดร้านใหม่ข้างๆ ร้านกาแฟโกยุ้ย แต่ว่าตอนนั้นยังไม่มีชื่อร้าน จริงๆ พ่อแม่ผมก็ไม่เห็นด้วยหรอกครับ พวกเขาอยากให้ผมรับช่วงต่อร้านกาแฟโบราณมากกว่า แต่ผมดื้อไงครับ” แมนหัวเราะ
แมนมีความสนใจเรื่องการตกแต่งร้านกาแฟบวกกับความชื่นชอบในการสะสมของวินเทจเก่าเก็บ แมนเลยตัดสินใจเปิดร้านของตัวเองให้จริงจังมากขึ้นและตั้งชื่อร้านของตัวเองว่า MAN Espresso Bar
รสชาติขมปนหวานของชีวิต
“พอเปิดร้านของตัวเองจริงๆ ผมพบว่าการเปิดร้านกาแฟมันไม่ง่ายเลย มีปัญหาจุกจิกมากมายเลยครับ ในใจผมคิดอย่างเดียวเลยว่า ก๋งเก่งมากที่สามารถทำร้านโกยุ้ยให้มีชื่อเสียงและขายกาแฟมายาวนานหลายสิบปี แต่อย่างไรก็ตาม MAN Espresso Bar ก็ยังคงเป็นความสุขที่สุดของผม” เขาพูดพลางยื่นกาแฟแก้วอร่อยให้เรา
เราได้ชิมเอสเพรสโซที่ใช้เมล็ดเบลนด์ของร้านที่ชื่อว่า supremo เป็นเมล็ดกาแฟไทยอาราบิก้าเบลนด์เข้ากับโรบัสต้า ให้บอดี้ที่หนักและรสชาติขมกำลังดี ตามด้วยรสหวานปิดท้ายหน่อยๆ
แก้วที่สองเป็นกาแฟเอสเพรสโซเย็นรสหวานมันเอาใจคนที่ยังชอบดื่มกาแฟโบราณ สำหรับเราเอสเพรสโซเย็นของแมนถือเป็นแก้วที่อร่อยที่สุดเท่าที่เคยดื่มมา
โปรเจกต์สำนึกรักบ้านเกิดของแมน
หากเทียบชัยนาทกับจังหวัดใกล้เคียงอย่างนครสวรรค์ พระนครศรีอยุธยา หรือสระบุรี ชัยนาทอาจเป็นจังหวัดที่นักท่องเที่ยวไม่พลุกพล่านมากนัก ความเงียบสงบของเมืองนี้จุดประกายให้แมนคิดทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่าร้านกาแฟของตัวเอง ด้วยการรวมตัวกับกลุ่มเพื่อนพัฒนาชุมชนบ้านหางแขยงโดยหวังอยากให้เป็นแลนด์มาร์กแห่งใหม่สำหรับนักท่องเที่ยว ยิ่งไปกว่านั้นมันยังสร้างงานสร้างอาชีพให้คนท้องถิ่นที่อาศัยอยู่ที่นี่ด้วย
ทุกวันเสาร์แรกของเดือน เขาเปลี่ยนพื้นที่ว่างหน้าแปลงนาให้กลายเป็น ‘ตลาดร่มไผ่ริมนา’ เปิดพื้นที่ให้ชาวบ้านมาตั้งโต๊ะขายของที่ทำโดยสองมือของพวกเขาเอง อย่างแมนมีความถนัดในการชงกาแฟก็จะยกทีมงานและเครื่องชงกาแฟมาไว้ให้บริการกับลูกค้าและชาวบ้าน จ่ายเงินด้วยการหยอดกระปุกเท่าไหร่ก็ได้ตามความพึงพอใจ เพราะความตั้งใจจริงๆ ของเขาคือการให้ชาวบ้านได้ลองเอนจอยกับกาแฟอร่อยๆ
โซนด้านหน้าของตลาดคือร้านไข่เจียวสายบุญ ใครอยากกินไข่เจียวแบบกรอบเกรียม หรือไข่เจียวแบบนุ่มนิ่มก็สามารถทอดเองได้ตามสะดวก รายได้จากร้านไข่เจียวจะถูกนำไปใช้ประโยชน์กับบ้านในชุมชนริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่เสียหายจากเพลิงไหม้เมื่อไม่นานมานี้ ข้างๆ ร้านขายไข่เจียวเป็นร้านเห็ดออร์แกนิกที่สอนวิธีการปลูกให้ลูกค้าด้วย ถัดจากนั้นเป็นร้านกระเป๋าแฮนด์เมดที่ถักจากผักตบชวา วางขายในราคาน่ารักๆ
ในกรุงเทพฯ เราหาทานข้าวเหนียวปลาแห้งอร่อยๆ ยากมาก แต่ถ้าได้มาที่ตลาดร่มไผ่ริมนาเราจะเจอรถเข็นขายข้าวเหนียวปลาแห้งในราคากระทงละ 10 บาท ข้าวเหนียวอัญชันรสหอมหวานกินกับปลาแห้งตัดรสเค็มด้วยน้ำกะทิ แก้เลี่ยนแถมยังให้รสชาติกลมกล่อมพอดี ใกล้ๆ กันก็มีร้านขนมบ้าบิ่นที่คนต่อแถวรอซื้อยาวเหยียด
สายลมพัดพาความเย็นสบายมาถูกตัวเรา เมื่อทอดสายตามองไปรอบๆ ก็จะเห็นทุ่งนาและผืนป่าเขียวชอุ่ม การใช้เวลาสั้นๆ ที่ตลาดร่มไผ่ริมนาถือเป็นการพักกายและใจจากความเหนื่อยล้าได้ดีเลยทีเดียว แมนเล่าให้ฟังว่า เร็วๆ นี้เขามีแพลนที่จะจัดกิจกรรมที่ชวนคนเข้ามาสัมผัสชีวิตท้องถิ่นที่นี่มากขึ้น เช่น ทัวร์เรียนรู้วิถีชีวิตชาวนาของชาวชัยนาท หรือเวิร์กช็อปน่าสนุกต่างๆ ให้คนที่แวะเวียนเข้ามาได้เห็นคุณค่าของชุมชนบ้านหางแขยงแห่งนี้เพิ่มมากขึ้น
“ผมอยากสร้างชุมชนของคนชัยนาทให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างมากขึ้น นอกจากจะพานักท่องเที่ยวให้เข้ามาในจังหวัดเราแล้ว ผมก็อยากพัฒนาชุมชนให้ดีขึ้นเพื่อดึงคนรุ่นใหม่ให้อยากกลับมาทำงานที่นี่ด้วย” แมนทิ้งท้าย
