โมฮัมหมัดคือโฮสต์ Airbnb ในสตอกโฮล์มผู้จุดประกายเรื่องหมู่บ้านสวีเดนในญี่ปุ่นให้เรารู้จัก
เขาบอกว่า “ถ้าได้ไปญี่ปุ่น จะแวะไปเมืองนี้ให้ได้” เพราะว่ากันว่าทุกอย่างที่นั่นเหมือนสวีเดนมาก ต่างกันก็แค่คนที่อยู่อาศัยเป็นคนญี่ปุ่นเท่านั้น
ตอนแรกที่ได้ฟัง เรานึกถึงสวนสนุกธีมเนเธอร์แลนด์อย่าง Huis Ten Bosch ในจังหวัดนะงะซะกิ ที่แค่นำองค์ประกอบที่ชวนให้นึกถึงเมืองกังหันมารวมกัน แต่โดยเนื้อแท้ยังเป็นพี่ยุ่นจ๋าทุกประการ ขณะที่หมู่บ้านเล็กๆ ชื่อว่า Sweden Hills ในเมืองโทเบ็ตซึของฮอกไกโดซึ่งอยู่ห่างจากซัปโปโรประมาณ 30 นาที มีความเป็นสวีเดนเข้มข้นกว่านั้น นอกจากจะรวมตัวและอยู่กันมากว่า 30 ปี ยังมีดีกรีเป็นเมืองพี่เมืองน้องกับ Leksand ของสวีเดนอย่างเป็นทางการด้วย
แนวทางการใช้ชีวิตแบบสวีเดนที่เห็นได้ชัดของ Sweden Hills คือ พื้นที่สีเขียวซึ่งได้รับสัมปทานถึง 2 ใน 3 ของโซนที่อยู่อาศัย การวางผังเมืองที่เน้นเรื่องความปลอดภัยและใกล้ชิดกับธรรมชาติ ที่นี่ไม่มีสายไฟฟ้าระโยงระยางให้รกหูรกตา บ้านไม้สีแดงตัดขอบขาวอันเป็นสัญลักษณ์บ้านแบบชนบทของสวีเดนมีสิ่งอำนวยความสะดวกและป้องกันความหนาวครบครัน นอกจากนี้ ชุมชนชาวญี่ปุ่นกว่า 420 ครัวเรือนที่อาศัยอยู่ที่นี่ ยังรับความเป็นสวีเดนมาทั้งภาษาและวัฒนธรรม เช่น ช่วงเทศกาลใหญ่ประจำปีอย่าง midsummer ผู้คนก็แต่งชุดประจำชาติ ถือธง ดึง maypole และเต้นระบำตามขนบอย่างสนุกสนาน
จุดเริ่มต้นของการอยู่ร่วมกันของ 2 วัฒนธรรมที่ดูไม่น่ามาบรรจบกันได้ในเมืองเล็กๆ แห่งนี้คือ การแวะมาเยือนเมืองโทเบ็ตซึของท่านทูตชาวสวีเดนในปี 1979 เขาบอกว่า เมืองนี้เหมือนชนบทในสวีเดนมาก ทั้งสภาพอากาศและภูมิทัศน์ โครงการนี้จึงเริ่มต้นขึ้นในปี 1984 และพัฒนาจนกลายเป็นหมู่บ้านจัดสรรที่แตกต่างจากญี่ปุ่นทั่วไป
ลูกบ้านที่นี่ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุที่หอบเงินบำเหน็จบำนาญมาใช้ชีวิตบั้นปลายเงียบๆ ซึ่งเราอดสงสัยไม่ได้ว่า ทำไมพวกเขาเลือกที่จะเรียนรู้และปรับตัวเข้าหาวัฒนธรรมยุโรปแทนการอยู่อย่างเรียบง่ายวะบิ-ซะบิที่คุ้นชินตอนอายุเท่านี้ แถมยังต้องทนอยู่ท่ามกลางความหนาวของฮอกไกโดที่ค่าครองชีพแพงกว่าเมืองอื่นมากนัก
โมฮัมหมัด สถาปนิกหนุ่มชาวซีเรียที่ย้ายมาอยู่สตอกโฮล์มได้ 5 ปีและทำ Airbnb มาได้ปีกว่าๆ บอกว่า เขาไม่แปลกใจเท่าไหร่ เพราะเท่าที่สัมผัสจากเพื่อนร่วมงานและแขกที่มาพัก เขาพบว่า วิธีคิดและนิสัยบางอย่างของคนญี่ปุ่นคล้ายกับคนสวีเดนหลายอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องระเบียบวินัย พอลองหาข้อมูลดู จริงๆ แล้ว ญี่ปุ่นและสวีเดนมีจุดร่วมทางวัฒนธรรมไม่น้อย เช่น พิธีชงชา วัฒนธรรมกาแฟ ความเรียบง่ายของดีไซน์ ความชอบในวัสดุธรรมชาติและงานฝีมือ สิ่งเหล่านี้อาจจะทำให้ผู้สูงอายุชาวญี่ปุ่นไม่รู้สึกประดักประเดิดมากนัก แถมยังดีเสียอีกที่ได้มีอะไรใหม่ๆ ทำ เข้ากับแนวทาง active aging ของญี่ปุ่นเป็นที่สุด
แต่จุดขายที่แท้จริงของหมู่บ้านแห่งนี้ไม่ใช่ความเป็นสวีเดน แต่เป็น ‘คุณภาพชีวิต’ ต่างหาก
คอนเซปต์ที่ Sweden Hills เน้นมากคือ ‘perfect quality of life’ ชีวิตที่สงบสุขและเรียบง่ายท่ามกลางธรรมชาติโดยมีความสะดวกสบายครบครันไม่แพ้ชีวิตในเมือง ซึ่งทำให้ได้ลูกค้ากลุ่มใหม่คือ ครอบครัวที่ลูกยังเล็ก เพราะอยากให้ลูกได้เติบโตอย่างปลอดภัยในชุมชนที่มีมาตรฐานแถมได้ใกล้ชิดธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ของฮอกไกโดในพื้นที่ 740 เอเคอร์แห่งนี้
เราถามโมฮัมหมัดว่า ทำไมเขาถึงเลือกอพยพมาที่สวีเดน ทั้งๆ ที่มีฤดูหนาวปีละ 8 เดือนและวัฒนธรรมต่างจากซีเรียมากมาย
“อยู่ที่นี่แล้วผมรู้สึกปลอดภัย” โฮสต์หนุ่มที่เป็นทั้งผู้อพยพ ชาวอาหรับ และชาว LGBTQ ตอบสั้นๆ ก่อนจะขยายความเพิ่มว่าคนที่นี่ใจกว้าง ชื่อโมฮัมหมัดและการเป็นเกย์ไม่ทำให้ชีวิตเขาอยู่ยากแต่อย่างใด ความหนาวอันยาวนานและการปรับตัวในวัฒนธรรมใหม่เป็นเรื่องเล็กน้อยที่สุด
ชาวชุมชน Sweden Hills ที่โทเบ็ตซึก็คงคิดแบบเดียวกัน สุดท้ายแล้วสิ่งสำคัญที่สุดสำหรับที่อยู่อาศัยก็หนีไม่พ้นความสบายใจของผู้อยู่นั่นแหละ
ภาพ swedenhills.jp, sweden-hills.com, jpguide.co,dr-hato.blogspot.com, nordic.businessinsider.com, culturalappropriationon.tumblr.com
