หลังจบกิจกรรมเวิร์กช็อป
‘ดอกไม้
ดอกไม้จะแบน’ ที่ a day ชวนผู้อ่านของเราไปเดินดู
เดินเด็ดดอกไม้ในอุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล
เพื่อนำมาทับด้วยวิธีอย่างที่นักพฤกษศาสตร์ใช้เก็บตัวอย่างดอกไม้
ก็มีเสียงเรียกร้องให้เราสอนวิธีการทับดอกไม้แบบในวันเวิร์กช็อปจากหลายคนที่อดไปร่วมกิจกรรม
วันนี้
a day เลยบุกไปที่คณะเภสัชศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อให้ ดร.
เบญญากาญจน์
พงศ์กิจวิทูร และทีมวิทยากรในวันเวิร์กช็อปของเรามารีรันขั้นตอนทับดอกไม้อย่างง่ายๆ
กันอีกสักรอบ
ขั้นตอนที่
1 : เตรียมทับ
วิธีทับดอกไม้ในสไตล์นักพฤกษศาสตร์เพื่อนำมาใช้เป็นตัวอย่างพรรณไม้แห้ง
หรือ Herbarium Specimen จะใช้เครื่องมืออัดตัวอย่างที่ทำมาจากแผงไม้ขนาดใหญ่สองชิ้น
(เพื่อใช้น้ำหนักของไม้เป็นตัวทับ) ระหว่างกลางของแผงไม้จะใช้เป็นพื้นที่สำหรับวางตัวอย่างดอกไม้ที่ต้องการเก็บรักษา
จากนั้นจึงใช้เข็มขัดผ้าหรือเชือกรัดให้แน่น
แต่จะใช้อุปกรณ์จริงจังขนาดนี้มาทับดอกไม้เป็นงานอดิเรกก็ดูจะเล่นใหญ่ไปหน่อย
เราเลยใช้วิธีจำลองหลักการทำงานของแผงอัดจริงๆ
มาดัดแปลงเป็นแผงอัดอย่างง่ายจากอุปกรณ์ใกล้ตัว ซึ่งอุปกรณ์ที่ต้องใช้มีดังนี้
– แผ่นไม้อัดหรือกระดานไม้ไซส์กะทัดรัด (ตัวอย่างของเราวันนี้เป็นแผ่นไม้ขนาด A4) หาซื้อได้ตามร้านอุปกรณ์เครื่องเขียน 2
แผ่น
– กระดาษลูกฟูกหรือกระดาษลังใช้ระบายอากาศและความชื้นออกจากดอกไม้
ให้แห้งไว ไม่ขึ้นรา 2 แผ่น
– กระดาษหนังสือพิมพ์ ใช้รองดอกไม้
มีไว้เยอะหน่อยจะเป็นการดี
– คลิปหนีบกระดาษ ที่ใช้หนีบแผ่นไม้ได้ 2
แผ่น
– หนังยาง 2 เส้น
ถ้าเตรียมอุปกรณ์เรียบร้อยแล้ว
ไปต่อขั้นต่อไปกันเลย!
ขั้นตอนที่
2 : จัดกระบวนทับ
ได้เวลาทับดอกไม้กันแล้ว
อันดับแรกที่สำคัญที่สุดคือการเลือกดอกไม้ที่จะนำมาทับ จะใช้แค่ดอก หรือจะเอามาทับทั้งดอก
ก้าน และใบ ก็ได้ แต่ต้องไม่ให้ขนาดใหญ่กว่าแผงอัดทำเองของเรา
และไม่ควรใช้ดอกที่อุ้มน้ำ เช่นบรรดากุหลาบหรือบัว
เพราะจะใช้เวลานานกว่าปกติในการทำให้แห้ง แถมยังเสี่ยงขึ้นราด้วยนะ
ถ้าอยากได้ดอกที่ทับแล้วทรงสวยงาม
ทับแห้งง่าย วิทยากรของเรามีเคล็ดลับว่าให้เลือกดอกไม้ดอกเล็กๆ รูปทรงไม่ซับซ้อน
หรือลองเลือกดอกไม้ที่กลีบดอกแผ่ไปรอบๆ เช่นดอกในวงศ์ทานตะวัน เช่น ดาวกระจาย หญ้าลิ้นเป็ด หมอน้อย หรือหญ้าดอกขาว จะทับแล้วออกมาสวยงาม
นำไปใช้ต่อได้ง่าย
กลับมาที่แผงอัดของเรา
อันดับแรกให้วางแผ่นไม้เป็นฐานล่าง จากนั้นวางกระดาษลูกฟูกรองลงไป และวางกระดาษหนังสือพิมพ์ให้อยู่บนสุด
โดยหนึ่งดอกจะใช้กระดาษหนังสือพิมพ์พับครึ่ง 2 ชิ้น
วางให้แผ่ออกโดยมีส่วนที่ซ้อนกัน (เดี๋ยวเราจะพับ 2 ส่วนนั้นเข้ามากันอีกทีนะ)
จัดรูปทรงดอกไม้ตามต้องการ
วางลงบนกระดาษหนังสือพิมพ์ที่เตรียมไว้ และใช้เทปกาวแปะให้ดอกไม้ติดกับกระดาษหนังสือพิมพ์
ถ้ามีส่วนที่หนาไม่เท่ากันหรือดูแล้วเป็นร่องๆ (เช่นส่วนของดอก) ให้ตัดกระดาษหนังสือพิมพ์เป็นชิ้นเล็กๆ
โปะทับส่วนนั้นไว้อีกนิดเพื่อช่วยหนุนให้เรียบ
พับกระดาษหนังสือพิมพ์ส่วนที่เกินออกจากแผ่นไม้เข้าหากัน
(ถ้าอยากทับดอกไม้เพิ่ม
ให้ทำซ้ำขั้นตอนการวางดอกไม้นี้ได้อีกตามชอบ)
เมื่อได้ดอกไม้ในจำนวนที่ต้องการเรียบร้อย
ให้เอาดอกไม้ที่เตรียมไว้ในกระดาษหนังสือพิมพ์มาวางซ้อนกัน
จากนั้นนำกระดาษลูกฟูกมาปิดทับ ตามด้วยแผ่นไม้ที่เหลือปิดทับเป็นชั้นบนสุด
รัดทั้งหมดเข้าด้วยกันด้วยหนังยาง
ปิดหัวท้ายด้วยคลิปหนีบกระดาษจากนั้นนำแผงนี้ไปตากแดด
ทิ้งไว้ข้ามคืน จากนั้นลองเปิดเช็กเป็นระยะ
ถ้ายังชื้นอยู่ให้แกะออกมาเปลี่ยนลงบนกระดาษหนังสือพิมพ์ชิ้นใหม่และทับไว้อีกซักคืนก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
ขั้นตอนที่
3 : ทับแล้วไปไหน
ดอกไม้ที่ทับเรียบร้อยไม่ใช่แค่นำไปตกแต่งในสมุดบันทึกหรือโปสการ์ดได้เท่านั้น
เพราะจะเอามาใช้ใช้ประดับอะไรก็ได้อย่างที่คาดไม่ถึง
อย่างเช่นเคสโทรศัพท์ที่นำมาเคลือบเรซิ่นด้วยตัวเอง
หรือจะทำเป็นที่ทับกระดาษด้วยการใส่ลงในเรซิ่นแบบแข็งในพิมพ์แล้วรอให้แห้งก็เก๋ไม่เหมือนใคร
ทับง่าย
ทำง่าย อุปกรณ์หาได้ใกล้ตัวอย่างนี้ จะเก็บดอกไม้มาทับรอบหน้า
ลองบอกลาสมุดหน้าเหลืองแล้วใช้แผงอัดทำเองแบบนี้ก็ดูเทิร์นโปรขึ้นมาอีกระดับเหมือนกันนะ
(แถมยังเอาไปอวดเพื่อนได้อีกแน่ะ!)
ภาพ ดวงสุดา กิตติวัฒนานนท์
