“บนโลกนี้ไม่มีอะไรแน่นอน
นอกจากความตายและการจ่ายภาษี”
เบนจามิน
แฟรงคลิน กล่าวไว้ เมื่อก้าวเข้าสู่วัยทำงาน เราเข้าใจประโยคนี้อย่างถ่องแท้ว่านอกจากกลัวตาย
การปันเงินรายได้ออกจากตัวเป็นเรื่องแสลงหูแสลงใจของคนเป็น กฎหมายภาษีที่ยุ่งยากซับซ้อนยิ่งทำให้เราผลักเรื่องนี้ออกไปไกลตัวจนกว่าจะถึงเวลายื่นรายได้สุทธิ
เมื่อค้นพบเว็บไซต์และแอพพลิเคชัน iTAX
ที่ช่วยคำนวณและวางแผนภาษีให้เสร็จสรรพในไม่กี่คลิก เราไปพูดคุยกับเรือบิน – ดร.ธรรม์ธีร์
สุกโชติรัตน์ และ มิก – ดร.ยุทธนา ศรีสวัสดิ์ สองผู้ก่อตั้งเทคโนโลยีที่กล้าสบตากับความกลัวเรื่องการเงิน และช่วยให้ช่วงเวลายื่นภาษีไม่น่าขมขื่นอีกต่อไป
สร้างสิ่งที่มีประโยชน์
เรือบิน: เมื่อ 5 ปีที่แล้ว ผมเจอกับอาจารย์มิกที่อเมริกา ตอนนั้นผมทำงานเรื่องเทคโนโลยีที่
Seattle Silicon Valley ส่วนอาจารย์มิกเรียนปริญญาเอกทางด้านกฎหมายภาษี
ซึ่งในประเทศไทยมีไม่กี่คนที่จบทางด้านนี้มาโดยเฉพาะ ตอนนั้นผมกำลังหาผลิตภัณฑ์ด้านเทคโนโลยี
โดยตั้งโจทย์กับตัวเองว่าต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีอิมแพคกับคนส่วนมาก
แล้วก็เป็นสิ่งที่มีประโยชน์
ผมค้นพบว่าเรื่องภาษีกับการวางแผนเกษียณเป็นสิ่งที่คนอเมริกันวางแผนตั้งแต่นาทีแรกที่เข้าทำงาน
แตกต่างจากคนไทยที่รู้สึกว่าคำว่าเกษียณฟังดูแก่และไกลตัว อเมริกันเกษียณเร็วถือว่าเท่
แต่ตอนนี้คนไทยก็เริ่มมีเทรนด์นี้แล้ว
พอเจออาจารย์มิกที่มีความรู้เรื่องภาษี
เราเห็นตรงกันว่าการวางแผนการเงินเป็นสิ่งที่สำคัญ น่าจะใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย
เลยช่วยกันตั้ง iTAX ขึ้นมาตั้งแต่อยู่ที่อเมริกา
แล้วก็ไปเจอ founder คนที่ 3 คือคุณต่อศักดิ์
ชัยวัฒนพงศ์ เป็นประธานเจ้าหน้าที่เทคโนโลยี (Chief Technology Officer) คนที่มีฝีมือระดับโลก แล้วก็ได้เคยพัฒนาโปรเจกต์ใหญ่ๆ มาแล้วหลายโปรเจกต์ และเพิ่มผู้ก่อตั้งมาเรื่อยๆ
จนตอนนี้มี 5 คน
มิก: ตอนนั้นบอกตรงๆ
ว่ายังไม่คิดว่ามันเป็นธุรกิจด้วยซ้ำ ผมไม่รู้ด้วยว่ามันเรียกว่าอะไร
แค่รู้สึกว่านี่คือสิ่งที่เราอยากจะช่วยคนที่ทำภาษีไม่เป็นให้เขาได้ทำเป็นสักที
เข้าใจประชาชน
มิก: ตอนผมเรียนปริญญาเอกทางด้านภาษีอากร
หัวข้อที่ทำคือแนวทางป้องกันการเลี่ยงภาษี คือผมทำในมุมมองของภาครัฐว่าทำไมพฤติกรรมของคนถึงเลี่ยงภาษีขึ้นมา
ทีนี้ปรากฏว่ามันก็มีคน 2 แบบ
แบบแรกเป็นคนนิสัยไม่ดี อยากเอาเปรียบ อยากเอาชนะระบบว่ามีก็ไม่จ่าย
จะหาวิธีเลี่ยงจนได้ อันนั้นคือกลุ่มที่หนึ่ง อันนั้นผมเฉยๆ
ผมเข้าใจว่าทำไมถึงเป็นอย่างงั้น ภาษีมันคือรายจ่าย คือต้นทุน เขาไม่อยากจ่ายก็หาวิธีเลี่ยง
แต่อีกกลุ่มหนึ่งผมว่าน่าสนใจกว่า
คือเป็นกลุ่มที่เขาไม่ได้อยากเลี่ยง ไม่ได้อยากหนี เขาอยากทำให้ถูกนะ
ติดอยู่อย่างเดียว ทำไม่เป็น เพราะว่ากฎหมายภาษีมันมีความยาก มีความซับซ้อนอะไรบางอย่าง
ตามที่ผมเรียนมา นโยบายภาษีที่ดีมี 3 อย่างประกอบกัน มีความเป็นธรรม มีประสิทธิภาพ แล้วก็เรียบง่าย สำคัญเท่ากันหมด
ถ้าผมบอกว่าผมเอาเรียบง่ายนำ ให้ทุกคนในประเทศเสียภาษีในอัตราเดียวกันคือ
10 เปอร์เซ็นต์คงที่
ฟังดูเรียบง่ายมาก ทุกคนเข้าใจหมด แต่เป็นธรรมหรือเปล่า คนจนมีเงิน 100 บาท
คนรวยมีเงิน 100 ล้านบาท เสียภาษี 10 เปอร์เซ็นต์เท่ากัน
คนที่มี 100 ล้าน เสีย10 ล้าน เขายังเหลือ
90 ล้าน แต่คนมีตังค์ 100 บาทเสียไป 10
บาท เหลือ 90 ความลำบากของสองฝั่งนี้คนละเรื่องเลย
เพราะสุดท้ายก๋วยเตี๋ยวมันยัง 30 บาทเท่าเดิม
ดังนั้นพอออกกฎหมายให้เป็นธรรม
ความเรียบง่ายจะต้องตัดออก ขั้นบันไดภาษีถึงต้องเกิดขึ้น พอเกิดขั้นบันไดก็เกิดความซับซ้อนยุ่งยาก
มันเลยเป็นเงื่อนไขหรือเป็นข้ออ้างให้กับบางคนที่รู้สึกว่าอยากทำให้ถูกนะ
แต่มันยาก ก็เลยจะมีคนที่ช่างมัน เดี๋ยวมีปัญหาค่อยว่ากัน ซึ่งเรารู้สึกว่าเป็นกลุ่มคนที่น่าเป็นห่วง
เพราะลึกๆ แล้วเขาไม่ได้อยากเป็นคนไม่ดี เขาอยากทำให้ถูกต้อง
แต่ติดแค่กฎหมายมันยาก
เข้าใจภาครัฐ
เรือบิน: ภาษีมันมี
2 มุมมองด้วยกัน มุมมองแรกคือ ทุกคนต้องเสียภาษี
เกิดมาต้องเจอแน่นอน เราน่าจะช่วยให้คนทำภาษีได้อย่างถูกต้อง และไม่ให้เขาเสียภาษีมากจนเกินไป
ประการที่สองคือ ภาษีเป็นเรื่องของประเทศชาติ ประเทศเราหล่อเลี้ยงด้วยภาษี
รัฐบาลเขาออกนโยบายภาษีให้มันซับซ้อน มีการลดหย่อนต่างๆ เช่นวางแผนเกษียณ LTF RMF เป็นการลงทุนระยะยาว
หรือออกนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจภาคท่องเที่ยวเพราะต้องการให้ประชาชนทำบางอย่างที่เป็นประโยชน์ต่อประเทศและตัวประชาชนเอง
รัฐบาลไม่สามารถออกกฎหมายภาษีอะไรที่เป็นการลดหย่อนแต่เป็นโทษกับประชาชนได้
เรื่องเงินเรื่องง่าย
เรือบิน: ตัว
iTAX แบ่งเป็นหลายส่วน
ทำหน้าที่หลักๆ 2 ประการ คือช่วยให้คนทำภาษีถูกต้อง แล้วก็รับเงินคืนสูงสุด
สโลแกนเราคือ Get tax
done right, with the biggest refund ซึ่งฟังก์ชันของมันมีตั้งแต่ความรู้ภาษี เรามี
iTAXpedia ทฤษฎีและเทคนิคภาษีง่ายๆ,
ข่าวสารภาษีต่างๆ
อัพเดตจากรัฐบาลทันทีที่มีกฎหมายใหม่ๆ และระบบเราก็มีทั้งเว็บไซต์และแอพพลิเคชัน iTAX Pro ให้คนวางแผนภาษี พอวางแผนกับเราแล้ว เราก็เตรียมภาษีให้ได้รับเงินคืนสูงสุดได้เลย
ทีมออกแบบผลิตภัณฑ์ของเราใช้เวลาออกแบบนานมาก
แต่เรามีกระบวนการในการทำให้ง่าย
จนกระทั่งมีลูกค้าอีเมลมาถามว่ามันง่ายมากขนาดนี้ใช้ได้จริงเหรอ นึกออกมั้ย คือหน้าตาของแอพ iTAX มันออกแบบมาน่ารัก
ดูเฟรนด์ลี่ ดูง่ายๆ เพราะเราทำให้มันจับต้องได้ แต่วางใจได้นะว่าเราเชี่ยวชาญด้านนี้
มืออาชีพเป็นคนทำ
ระบบถามตรง
มิก: เราเริ่มจากอยากช่วยลูกค้าที่ทำไม่เป็นเลย
เริ่มจากศูนย์ เลยหาข้อมูล แล้วพบว่าสุดท้ายสิ่งที่เขาอยากได้คือแบบฟอร์มภาษีที่ถูกต้อง
ทำให้เขาได้รับสิทธิประโยชน์ครบถ้วน เอาไปเซ็นชื่อแล้วส่งได้เลย เราก็เลยเริ่มต้นจากการทำคำถาม-คำตอบอย่างง่ายในเว็บไซต์
ผมเอาข้อกฎหมายในประมวลรัษฎากรที่ภาษามันเก่ามาก แปลมาเป็นภาษาพูด แล้วถามง่ายๆ
เริ่มจากถามว่า คุณเกิดวันที่เท่าไหร่ อายุ 65 หรือเปล่า ได้ใบลดหย่อน
ได้ใบหักภาษีมามั้ย ใบ 50 ทวิเราไปดูช่องนี้นะ ช่องที่เขียนว่าเงินเดือนค่าจ้าง
คือพยายามจูงมือเดิน หรือบางทีเราจะใช้สิทธิลดหย่อนคุณพ่อคุณแม่ คุณพ่อคุณแม่มีรายได้หรือเปล่า
ถ้ามีรายได้ ไม่ใช่ภาระเรา เราลดหย่อนไม่ได้
เราเข้าไปแกะแงะแล้วก็เช็กเงื่อนไขทีละข้อๆ
จนชัวร์ว่าเขาได้สิทธินี้แน่ๆ สุดท้ายคุณจะได้แบบฟอร์มที่ใช้ได้
เซ็นชื่อแล้วไปส่งได้เลย รวมถึงเอกสารแนบบางตัวที่เราติดว่ามีแค่ ภ.ง.ด. จริงๆ ไม่ได้มีแค่
ภ.ง.ด. ยิ่งปีนี้หนัก มีใบแนบสองสามใบเลยเราก็เตรียมให้เพราะนี่คือสิ่งที่คนอยากได้
คุณตอบคำถามเฉพาะข้อที่คุณตอบได้เท่านั้นพอ ภาษาจะเป็นภาษาที่เรียบง่ายมาก
เพราะเราเข้าใจว่าคนกลัวภาษี ไม่ชอบภาษากฎหมาย
เราก็พยายามเลี่ยงแล้วใช้ภาษาทั่วไปที่ใช้กันอยู่ทุกวัน
ระดมลดหย่อน
มิก: กลุ่มลูกค้าถัดไปคือมือโปรที่รู้เรื่องภาษีดีอยู่แล้ว
เขาอยากได้เครื่องมือช่วยวางแผนภาษี อยากได้เครื่องคิดเลขสักเครื่องหนึ่งที่ช่วยบอกว่าเขาใช้สิทธิลดหย่อนไปแล้วเท่าไหร่
เหลือยังไม่ใช้อีกเท่าไหร่ แล้วยังใช้อะไรได้อีกบ้าง เราก็เลยออกแอป iTAX Pro ช่วงธันวาคม ปี 58
ซึ่งตอนออกได้รับความนิยมล้นหลามมาก เราได้ขึ้นที่หนึ่ง App Store ในหมวดแอพฟรีประเภท Finance เลย
พอวางแผนภาษีเสร็จ มันก็มีคำถามต่อมาว่าต้องซื้อกองทุนเท่านี้บาท
ซื้อประกันเท่านี้กี่บาท ซื้อยี่ห้อไหนดี ตอนแรกพวกผมทะเลาะกันนะ ผมไม่อยากบอก รู้สึกว่ามันไม่ใช่หน้าที่ผม
แต่พอเราคุยกันไป จริงๆ มันความรับผิดชอบของเรา
เรือบิน: เรากลัวว่าคนจะนึกว่าเรามาขายของ
เพราะจุดยืนของ iTAX อยู่ที่ว่าเราเป็น advisor เราเป็นนักวิชาการ
ผู้รู้ลึกรู้จริงเรื่องภาษี แต่พอเราไปถามลูกค้าแล้วเขาบอกว่าแนะนำมาเถอะ เขาเชื่อใจเราว่าเราคิดตามหลักวิชาการจริงๆ
มันก็เลยกลายเป็น Business Model ขึ้นมาโดยที่เราไม่ได้คาดหวังแต่แรก
กลายเป็นว่าเราเป็นคนแนะนำกองทุน LTF RMF ตัวไหนดีที่สุด แมตช์จากข้อมูลว่าเขามีอายุเท่านี้นะ
เขามีรายได้แบบนี้นะ เขาควรที่จะซื้อตัวไหน คือแต่ละตัวมันก็ดีไซน์ออกมาดี
เบื้องหลังบริษัทประกันก็มีทีมผู้เชี่ยวชาญ เพียงแต่ว่าผลิตภัณฑ์สมัยนี้ไม่ใช่ One for All ผลิตภัณฑ์การเงินแต่ละตัวมีจุดเด่นต่างกันคนที่เข้าไปใน
iTAX อาจจะเห็นข้อมูลไม่เหมือนกัน
เพราะว่าโปรไฟล์เราต่างกัน เป้าหมายในชีวิตเราต่างกัน
เราก็เลยแนะนำตัวที่เหมาะสมที่สุดตามหลักวิชาการซึ่งถ้าคุณอยากศึกษาทฤษฎีการเงินแล้วคำนวณเองก็ได้
แต่ iTAX จะช่วยลดระยะเวลาให้
ช่วยเหลือองค์กร
เรือบิน: ปีนี้เราจะเปิด
iTAX for Enterprise คราวนี้เราจะมาช่วยองค์กร
ช่วยบริษัทแล้ว โดยเราเริ่มจากการเข้ามาช่วยเรื่อง
Payroll และภาษีพนักงานในองค์กรก่อนเป็นอันดับแรก
มิก: เราฝันใหญ่ขึ้น ผมคิดมานานแล้วว่าภาษีมันจะไม่ผิดเลยถ้ามีคนจัดการให้
หลักการแค่นี้เลย แต่ประเด็นคือตามกฎหมายเรามันทำไม่ได้ อันนี้ภาษากฎหมายนะ
ภาษีเงินได้เขาเรียกว่าภาษีอากรประเมิน
คือเราต้องรู้ตัวว่าเรามีรายการอะไรที่ต้องเอามาแสดงบ้าง เท่าไหร่ กี่บาท
ใช้ฟอร์มอะไร ยื่นเมื่อไหร่ กรอกยังไง คำนวณยังไง ตอนไหน ถ้าทำถูกต้องก็ดีไป
ถ้าทำผิดมีบทลงโทษ แสดงว่ามันคือความรับผิดชอบของเราที่ต้องทำให้ถูกต้องทั้งหมด
แต่อย่าลืมว่าภาษีมันยากนะ มันมีความซับซ้อน มันมีข้อยกเว้น มีเงื่อนไขต่างๆ มากมาย
เราเลยคิดว่าถ้าเราสามารถจัดการให้ทุกคนได้ โอกาสที่มันจะผิดก็จะเป็นศูนย์
เราก็ต้องไปหาต้นตอของข้อมูลว่ามากจากไหนบ้าง
คนแรกที่จะรู้ที่สุดคือ HR บริษัทเรา เพราะเขารู้อยู่แล้วว่าเราได้เงินแต่ละปีกี่บาท
เสียภาษีกี่บาท ประกันสังคมกี่บาท กองทุนสำรองเลี้ยงชีพกี่บาท เขาอาจจะรู้ด้วยซ้ำว่าเรามีลูกกี่คน
มีพ่อแม่ต้องดูแล ซื้อประกันมั้ย กองทุนมั้ย รวมทั้งหมดแล้วบริษัทเรามีศักยภาพมากพอที่จะสามารถทำภาษีให้เราทั้งฉบับ
ขึ้นปีใหม่แล้วยื่นได้เลย แต่มันเป็นภาระที่หนักมากของบริษัทซึ่งเขาไม่มีหน้าที่ต้องทำ
ตามกฎหมายเขามีหน้าที่แค่นำส่งแต่ละเดือนแล้วก็จบไป นี่เป็นภารกิจที่เราสามารถช่วยเหลือได้
จุดหมายปลายทาง
เรือบิน: เป้าหมายสูงสุดของ iTAX คือเราต้องการให้คนไทยไม่ต้องเสียเวลาทำภาษีอีกต่อไป แต่สามารถยื่นได้อย่างถูกต้องและได้รับเงินคืนสูงสุด ตอนนี้เรากำลังขยายทีม รับสมัครพนักงานใหม่ๆ มาช่วยดำเนินภารกิจที่ว่านี้
มิก: ตอนนี้เราต้องเริ่มจากกลุ่มใหญ่ที่สุดก่อน
คนที่มีรายได้จากงานประจำที่ยื่น ภ.ง.ด. 91
มีประมาณ 75 เปอร์เซ็นต์ของประเทศ แล้วอีก 25 เปอร์เซ็นต์ที่ทำอาชีพอิสระ เราค่อยทำตามไป ซึ่งถ้ามันสำเร็จหมด
ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นคือจะไม่มีใครทำภาษีผิดอีกเลย
ภาพ ชนพัฒน์ เศรษฐโสรัถ
