เมื่อเงยหน้ามองไปบนท้องฟ้ายามค่ำคืน นอกจากความมืด ดวงจันทร์ และดวงดาวที่ส่องแสงระยิบระยับ เราเห็นอะไรอีกบ้าง
ในหลายพื้นที่ทั่วมุมโลก รวมไปถึงภูมิภาคต่างๆ ของไทยล้วนมีวิถีชีวิตผูกพันกับท้องฟ้า ยังไม่นับความเชื่อและประเพณีที่ข้องเกี่ยวกับดวงดาวที่ทำให้เรารู้สึกเชื่อมโยงกับโลกอย่างแยกไม่ออก ซึ่งเรื่องราวเหล่านี้ล้วนเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างความสัมพันธ์ของมนุษย์กับวิทยาศาสตร์ให้ใกล้ชิดกัน ดวงดาวบนฟ้าจะไม่ใช่เพียงวัตถุที่ประกอบด้วยกลุ่มก๊าซเท่านั้น และวิชาดาราศาสตร์จะไม่ใช่เรื่องไกลตัวที่อยู่แค่ในหนังสือเรียน
ปีนี้ บริษัท ผลิตไฟฟ้า จำกัด (มหาชน) หรือ เอ็กโก กรุ๊ป ใช้โอกาสที่มหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติเวียนกลับมาเป็นประจำทุกปี จัดสัปดาห์วิทยาศาสตร์ ประจำปี 2563 ภายใต้แนวคิด ‘Journey to the Stars ส่องไฟ มองฟ้า ค้นหาดาว’ ที่ศูนย์เรียนรู้โรงไฟฟ้าขนอม อำเภอขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช แหล่งเรียนรู้เรื่องพลังงานไฟฟ้าและวิทยาศาสตร์ โดยเปิดพื้นที่ต้อนรับเยาวชนและผู้สนใจร่วมสำรวจโรงไฟฟ้าบนเรือลอยน้ำแห่งแรกและแห่งเดียวของประเทศไทย พร้อมออกเดินทางไปในโลกของดาราศาสตร์ เทคโนโลยีอวกาศ และความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตท้องถิ่น กับนิทรรศการพิเศษที่ได้รับการสนับสนุนจากสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)
“ภารกิจสำคัญอย่างหนึ่งของเอ็กโก กรุ๊ป ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านธุรกิจไฟฟ้า คือการใช้ประโยชน์จากโรงไฟฟ้าในกลุ่มเอ็กโกเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพลังงานไฟฟ้าและสิ่งแวดล้อม เพื่อเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการผลิตไฟฟ้าที่ถูกต้อง พร้อมทั้งเป็นศูนย์กลางในการเชื่อมต่อและส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา” โกศล ศิริวาลย์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ผลิตไฟฟ้าขนอม จำกัด ในกลุ่มเอ็กโก เล่าถึงที่มาของงาน
ในขณะเดียวกัน เพื่อร่วมเฉลิมฉลองเนื่องในวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ศูนย์เรียนรู้โรงไฟฟ้าขนอมจึงได้จัดสัปดาห์วิทยาศาสตร์ ประจำปี 2563 ขึ้น ภายใต้แนวคิด ‘Journey to the Stars ส่องไฟ มองฟ้า ค้นหาดาว’ เพื่อเปิดโอกาสให้เยาวชน ครู และประชาชนทั่วไปในพื้นที่รอบโรงไฟฟ้าขนอมและพื้นที่จังหวัดใกล้เคียงได้มาเรียนรู้เรื่องพลังงานไฟฟ้าและกระบวนการผลิตไฟฟ้า ควบคู่กับการเรียนรู้เรื่องดาราศาสตร์ เทคโนโลยีอวกาศ ปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน และวิถีชีวิตชุมชนท้องถิ่น ผ่านโซนนิทรรศการและฐานการเรียนรู้ต่างๆ ที่ส่งเสริมกระบวนการคิด การแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ และเพิ่มพูนทักษะการเรียนรู้ ที่เริ่มจากเรื่องใกล้ตัวที่พบเจอได้ในชีวิตประจำวัน ทั้งพลังงาน สิ่งแวดล้อม และท้องฟ้า
“โรงไฟฟ้าขนอมและศูนย์เรียนรู้โรงไฟฟ้าขนอมขอเป็นอีกหนึ่งแหล่งเรียนรู้ของเยาวชน เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง พร้อมทั้งสนับสนุนและเปิดโอกาสให้เยาวชนมีพื้นที่เรียนรู้นอกห้องเรียนที่ได้ทั้งสาระความรู้และความสนุกไปพร้อมกัน เพราะเราเชื่อว่าการส่งเสริมเยาวชนตั้งแต่ต้นทางการเรียนรู้เช่นนี้ย่อมส่งผลไปสู่ปลายทาง ทำให้เยาวชนมีอนาคตที่ดีต่อไป” โกศลเน้นย้ำถึงภารกิจของเอ็กโก กรุ๊ป
สำหรับสัปดาห์วิทยาศาสตร์ ประจำปี 2563 ที่ศูนย์เรียนรู้โรงไฟฟ้าขนอมพิเศษกว่าปีที่ผ่านมา เพราะนอกจากการจัดแสดงโซนนิทรรศการหลักทั้ง 7 โซนแล้ว ยังมี 3 โซนพิเศษที่เกี่ยวข้องกับดาราศาสตร์ที่ตั้งใจให้เยาวชนและประชาชนทั่วไปมาเรียนรู้ เพื่อกระตุกต่อมความคิด จุดประกายไอเดียใหม่ๆ และได้ความสนุกไปพร้อมกัน โดย 3 โซนพิเศษที่ว่านั้นประกอบด้วย
โซนพิเศษที่ 1 วิถีชีวิต วิถีดาว
เป็นการแปลงโฉมโซนที่ 6 ของศูนย์เรียนรู้ฯ จากเดิมคือสะพานบางแพง อำเภอขนอม มีการปรับบรรยากาศชวนผู้เยี่ยมชมปรับสายตา เปิดประสาทสัมผัสรับรู้สู่บรรยากาศการจำลองวิถีชุมชนขนอมให้เป็นท้องฟ้าเวลากลางคืน และเชื่อมโยงเรื่องราวความผูกพันผ่านวิถีชีวิตท้องถิ่น ประเพณีกับวิถีดวงดาว ฤดูกาลและแสงนำทาง ทั้งยังมีกิจกรรมสนุกๆ ที่ผู้เข้าชมทุกคนจะได้รับ ‘อุปกรณ์นำทาง’ เป็นไฟฉายพกพาให้ได้ลองไปส่องไฟค้นหาแผนที่ดาวกลุ่มต่างๆ ได้เรียนรู้และประยุกต์ความรู้ในการใช้ดวงดาวเพื่อการดำรงชีวิตของคนในชุมชนขนอมแห่งนี้ด้วย
โซนพิเศษที่ 2 ตะลุยดวงดาว
ถือเป็นอีกจุดเรียนรู้ที่สำคัญ โดยยกเอา ‘ท้องฟ้าจำลอง’ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ลักษณะเป็นโดมครึ่งวงกลม ผู้ชมจะได้สัมผัสประสบการณ์จักรวาลและอวกาศในยามค่ำคืนอย่างใกล้ชิด โซนนี้ยังช่วยจุดประกายและส่งเสริมความเข้าใจเกี่ยวกับตำแหน่งและการเคลื่อนตัวของดวงดาวทั้งหมด และยังช่วยชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงกันทั้งระบบอวกาศ โดยมีมนุษย์และโลกของเราเป็นสมาชิกของจักรวาลอันกว้างใหญ่แห่งนี้
โซนพิเศษที่ 3 ดวงดาวและอวกาศ
โซนนี้เน้นอธิบายระบบสุริยะจักรวาลและการสำรวจอวกาศ รวมถึงค้นหาคำตอบเกร็ดความรู้ด้านนวัตกรรมอวกาศ เช่น แขนกล อุปกรณ์ซ่อมบำรุงที่ติดอยู่ด้านนอกสถานีอวกาศนานาชาติ ซึ่งได้พัฒนาเป็นหุ่นยนต์ผ่าตัดเนื้องอกสมอง หรือเทคโนโลยีอินฟราเรดที่แรกเริ่มผลิตเพื่อวัดอุณหภูมิของดาวเคราะห์และดาวฤกษ์ แต่ได้พัฒนาเป็นเครื่องวัดอุณหภูมิในหูที่เราคุ้นเคยตอนตรวจวัดอุณหภูมิร่างกายในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ยังมีเกร็ดความรู้เกี่ยวกับระบบสุริยะจักรวาลและอวกาศที่น่าสนใจอีกมากมายที่หลายคนไม่เคยรู้มาก่อน รอให้ไปลองค้นหาคำตอบด้วยกัน พร้อมสร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ให้แก่เยาวชนและผู้สนใจ
“มีโอกาสมาทัศนศึกษากับโรงเรียนในกิจกรรมสัปดาห์วิทยาศาสตร์พร้อมกับเพื่อนๆ ห้องเรียนวิทย์-คณิต ตอนแรกที่เข้ามาได้เรียนรู้โซนพลังงานไฟฟ้า และทำความเข้าใจที่มาของการเกิดไฟฟ้าที่ใช้ในบ้านเรามากขึ้น และได้ลองเล่นเกมเกี่ยวกับไฟฟ้ากับเพื่อนๆ โซนที่ประทับใจที่สุดคือโซนวิถีชีวิตกับดวงดาว พี่ๆ ที่ศูนย์เรียนรู้ฯ พาพวกเราเรียนรู้เรื่องดวงดาวที่เห็นบนท้องฟ้า วิธีสังเกตน้ำขึ้น-น้ำลงจากทะเล ได้รู้จักเทคโนโลยีที่อยู่ในอวกาศและระบบสุริยะจักรวาล ทำให้เข้าใจดาวเคราะห์แต่ละดวงมากขึ้น อยากชวนเพื่อนๆ ที่สนใจพลังงาน วิทยาศาสตร์ และดวงดาวให้แวะมาเยี่ยมชมและเรียนรู้กันที่นี่” สุวรรณรัตน์ ผดุงทรัพย์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนเมืองกระบี่ หนึ่งในผู้เยี่ยมชมที่แวะเวียนมาสัมผัสประสบการณ์การเรียนรู้พลังงานไฟฟ้าและวิทยาศาสตร์ที่ศูนย์เรียนรู้ฯ แห่งนี้ เล่าความรู้สึกที่ได้มาเยี่ยมชมที่นี่อย่างตื่นเต้น
นอกจากกลุ่มเยาวชน นักเรียน และนักศึกษาแล้ว นิทรรศการนี้ยังมีประชาชนทั่วไปที่พาครอบครัวมาเรียนรู้ด้วย หนึ่งในนั้นคือ ผศ. ดร.ชัชวาล โชติมากร จากคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี “ผมเดินทางมาจากจังหวัดสุราษฎร์ธานี มาพักผ่อนท่องเที่ยวอำเภอขนอมพร้อมครอบครัว ทราบจากแผ่นพับประชาสัมพันธ์ของโรงแรมที่เข้าพักว่ามีงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์ที่นี่ จึงถือโอกาสมาเยี่ยมชม พบว่าการจัดแสดงสื่อทำได้เป็นอย่างดี มีเนื้อหาน่าสนใจ นำเสนอในระยะเวลาที่กระชับเหมาะสม ทั้งเรื่องพลังงานไฟฟ้าที่สามารถสื่อสารออกมาอย่างเข้าใจง่าย เหมาะกับผู้เข้าชมทุกวัย และประทับใจการนำเสนอเกร็ดความรู้ทั้งเรื่องพลังงานและวิทยาศาสตร์ที่เชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันของทุกคนที่สอดแทรกในแต่ละโซน
“ส่วนโซนพิเศษสัปดาห์วิทยาศาสตร์ ที่นี่น่าจะเป็นที่แรกของพื้นที่ภาคใต้ที่จัดนิทรรศการน่าสนใจเช่นนี้ ทำให้ผู้เยี่ยมชมโดยเฉพาะเยาวชนได้ทราบว่าดวงดาวเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของเรายังไงตั้งแต่อดีต ปัจจุบัน และอนาคต เป็นนิทรรศการที่สร้างการเรียนรู้ เสริมแรงบันดาลใจให้เยาวชนได้เป็นอย่างดี อยากจะเชิญชวนพ่อแม่ ครอบครัว และผู้สนใจที่อยู่ในจังหวัดใกล้เคียงให้ลองพาบุตรหลานและครอบครัวมาเยี่ยมชม ถือเป็นอีกหนึ่งแหล่งเรียนรู้ที่ดีสำหรับเยาวชนทุกคน เพราะวิทยาศาสตร์เป็นสิ่งที่อยู่รอบตัวเรา”
สัปดาห์วิทยาศาสตร์ ‘Journey to the Stars ส่องไฟ มองฟ้า ค้นหาดาว’ ที่ศูนย์เรียนรู้โรงไฟฟ้าขนอม อำเภอขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช จัดแสดงให้ทุกคนมาเยี่ยมชมจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2563 เวลา 09:00-16:00 น. ตั้งแต่วันอังคาร-วันเสาร์ (ปิดวันอาทิตย์ วันจันทร์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์) โดยสามารถลงทะเบียนเพื่อจองเข้าชมล่วงหน้าได้ที่ egco.com/th/khanom-learningcenter หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ facebook.com/khanomlearningcenter หรือ โทร. 075-466-062
