ในฐานะนักอ่าน เราคุ้นเคยกับชื่อของ พลอย จริยะเวช และ The Papersmith by The Booksmith เป็นอย่างดี ด้วยชื่อแรกคือนักคิด นักเขียน และนักวาดระดับท็อปที่ได้รับสมญานามว่า ‘เจ้าแม่ไลฟ์สไตล์’ ส่วนชื่อที่สองคือร้านหนังสืออิสระของ สิโรตม์ จิระประยูร ซึ่งเต็มไปด้วยนิตยสารทางเลือกและหนังสือดีไซน์สวยที่หาไม่ได้จากที่อื่น
นัยน์ตาของเราจึงเป็นประกายวิ้งวับทันทีที่ได้ยินว่าทั้งคู่จะมา collaborate กันในโปรเจกต์สุดพิเศษอย่าง Crafted by Ploy ซึ่ง พลอย จริยะเวช มารับบทเป็น ‘คนขายหนังสือรับเชิญ’ ให้กับ The Papersmith โดยคัดเลือกหนังสือเกือบ 40 ปก รวมทั้งของจุกจิกสำหรับนักอ่านสายรื่นรมย์มาจัดวางที่ร้านเป็นระยะเวลา 1 เดือน ตั้งแต่ 15 พฤศจิกายน – 15 ธันวาคม
และไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่า เมื่อเราไปถึง The Papersmith ในช่วงสายของวันที่ 15 พฤศจิกายน สินค้าหลายรายการก็ sold out ไปแล้วเรียบร้อย!
จะขายดีอะไรปานนั้น!
ต่อเมื่อได้นั่งคุยกับพลอยและสิโรตม์ เราจึงเข้าใจว่าเบื้องหลังความสำเร็จนี้ไม่ใช่แผนการตลาดแสนซับซ้อน แต่เป็นความสนุกสนานของทั้งสองที่ส่องสว่างมาถึงเหล่านักอ่านต่างหาก
สังคมในร้านหนังสือ
พลอย : เราเป็นลูกค้าร้านนี้อยู่แล้ว ตั้งแต่ไปเจอ The Booksmith ที่เชียงใหม่ เราก็หลงรักร้านนี้มากๆ ไปเชียงใหม่ทีไรก็เป็นหมุดหมายว่าต้องไป การเลือกหนังสือของคุณสิโรตม์ไม่เหมือนใคร เลือกอะไรที่เราไม่คิดว่าจะได้อ่าน และเลือกอะไรที่ตรงใจเรา เราชอบนิตยสารเล่มหนึ่งชื่อ Anthropology ตอนไปเจอที่ The Booksmith ก็ช็อกมากที่ร้านนี้มี เพราะแต่ก่อนต้องไปซื้อที่ Daikanyama T-Site
พอคุณสิโรตม์มาเปิด The Papersmith ที่เกษรฯ ด้วยความที่เราติดใจและชื่นชมอยู่แล้ว ก็เลยเริ่มเอางานเซรามิกมาฝากขาย เป็นงานที่ทำให้ Asiatides ที่ฝรั่งเศสเขาขายใน Maison et Objet คุณสิโรตม์ช่วยเปิดตลาดเอเชีย เกาหลี ญี่ปุ่นให้เรา จากปกติวางอีกที่จะเป็นคนยุโรปซื้อ แล้วพอเราออกหนังสือภาษาอังกฤษก็เอามาวางที่นี่อีก มีสาวเกาหลีคนหนึ่งมาซื้อจากที่นี่ แล้วมา follow อินสตาแกรมเรา เขาเอาไปถ่ายรูปกับอาหารเช้า เราก็เลยรู้สึกว่าเราและ The Papersmith มีอะไรที่คล้ายกันเยอะมาก แล้วเรามีความฝันมานานแล้วว่าอยากเป็นคนขายหนังสือ ก็เลยไปขอคุณสิโรตม์ดู แล้วคุณสิโรตม์ก็สนุกไปด้วย
สิโรตม์ : ผมเจอคุณพลอยบ่อยเพราะแกเป็นลูกค้าประจำ เลยนั่งคุยกันเรื่องนู้นเรื่องนี้ แล้วคุณพลอยมีไอเดียว่า อยากให้ร้านหนังสือเป็นร้านที่คนเข้ามาใช้เวลา ไม่ใช่แค่วิ่งเข้ามาซื้อแล้วออกไป หรือบางคนกดสั่งซื้อออนไลน์ที่บ้านก็จบ แต่เราเห็นตรงกันว่า อยากให้คนออกมาข้างนอกบ้าง มามีสังคมในร้านหนังสือ ได้พบปะผู้คนบ้าง เห็นบ้านเห็นเมืองบ้าง พอเป็นอย่างนี้เราก็คิดว่า ในร้านหนังสือไม่ควรมีแต่หนังสือให้เขาพลิกดู ควรจะมีกิจกรรม มีโอกาสให้เขาได้พูดคุยกับคนอื่นบ้าง ก็เลยเกิดเป็นอีเวนต์ที่ให้คุณพลอยมาเป็น guest bookseller ซึ่งแกก็จะมาอยู่ประจำที่ร้าน ใครมาก็มาแลกเปลี่ยนความคิดความชอบ มาคุยกัน เหมือนเราเรียนไปด้วยกัน ซึ่งผมว่าในร้านหนังสือควรมีมุมแบบนี้อยู่
อย่างร้านหนังสือในอังกฤษ เขาจัดอีเวนต์ จัดกิจกรรมเยอะมาก อย่างร้าน Waterstones ที่เขากลับมาอยู่ได้ก็เพราะอีเวนต์ ถ้าเราเข้าไปสาขาใหญ่ที่ Piccadilly จะเห็นว่าเขามีกิจกรรมทุกวัน ซึ่งกิจกรรมมันไม่ใช่แค่เพื่อขาย แต่เพื่อสร้างสเปซให้คนมาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน แต่มันก็จะย้อนกลับมาที่การขายได้ เพราะพอคนเข้ามาแล้ว อย่างน้อยก็ต้องซื้อหนังสือติดไม้ติดมือ หรือวันนี้ไม่มีติดไม้ติดมือ เดี๋ยววันหน้าก็ต้องกลับมา ถ้าเขารู้สึกว่ามาที่นี่แล้วสบายใจ เวลาอยากจะซื้อหนังสือ เขาก็จะแวะมาดู ถ้าเจอก็ซื้อ ไม่เจอไม่เป็นไร
เลือกหนังสือในร้านหนังสือ
พลอย : เราอยากให้ทุกคนได้สัมผัสบรรยากาศการเลือกซื้อหนังสือในร้านหนังสืออิสระเล็กๆ การเลือกหนังสือในร้านหนังสือมันต่างจากการซื้อหนังสือออนไลน์เพราะจะได้เปิดอ่าน ได้ดูรูปประกอบ และมันมีเรื่องบรรยากาศแวดล้อมที่ช่วยทำให้อยากอ่านเล่มนี้ อยากเปิดเล่มนี้ และบางทีเราอาจจะได้เจออะไรที่เราไม่ได้สนใจแต่แรก แต่เห็นมันวางอยู่แล้วน่าหยิบ อย่างเราเองมาจัดป๊อปอัพก็ไปเจอหนังสือ Forest Bathing ที่คุณสิโรตม์สั่งมาไว้ใน The Papersmith แล้วเราชอบ ก็เลยแงะออกมาวางกับหนังสือที่เราเลือกด้วย มันดีที่ได้ทำหน้าที่ให้คนเห็นหนังสือที่มีคอนเทนต์ที่ดี
เลือกหนังสือเข้าร้านหนังสือ
สิโรตม์ : ผมรู้สึกสนุกและตื่นเต้นไปกับไอเดียของคุณพลอย เหตุผลหนึ่งเพราะเราไม่ได้จัดกิจกรรมนานมากแล้ว ส่วนอีกเหตุผลหนึ่งเพราะมันคือหน้าที่ของร้านหนังสือ เราไม่ควรผูกตัวตนไว้กับตัวตนใดตัวตนหนึ่ง มันควรสะท้อนหลายๆ มุม สะท้อนความหลากหลาย
อีกอย่างผมเลือกหนังสือเองมานานแล้ว บางครั้งก็รู้สึกว่ามาถึงทางตันเหมือนกัน ไม่รู้จักตัวเอง ไม่รู้จะเสนออะไร พอคุณพลอยมาช่วยเลือกหนังสือ เราก็ได้เห็นว่าอะไรหล่อหลอมแกมา แกอ่านหนังสือแนวไหน ทำไมแกเลือกหนังสือเล่มนี้ หนังสือสะท้อนตัวแกออกมา ในแง่หนึ่งโปรเจกต์นี้เหมือนเป็นการแลกเปลี่ยน แต่ก่อนการเลือกหนังสือเข้าร้านเป็นการสื่อสารทางเดียว ‘เล่มนี้ฉันเลือกมาให้แล้วนะ เธอก็ต้องเลือกตามนี้แหละ’ แต่ตอนนี้ขึ้นอยู่กับว่าแขกรับเชิญจะเลือกอะไร
กระบวนการทำงานเปิดกว้างมากครับ ผมแค่ให้แอ็กเคานต์สำหรับเลือกหนังสือจากสำนักพิมพ์ต่างๆ ของบริษัทกับคุณพลอย คุณพลอยก็แค่เลือกใส่ไว้ในตะกร้า เสร็จแล้วผมจะเข้าไปเลือกจำนวนเล่ม ดูว่าควรสั่งกี่เล่มต่อหนึ่งปก จากนั้นก็ authorize shipment โดยการขนส่งเราใช้เชื่อมกับ freight พิเศษของเรา แค่ 2-3 วันหนังสือก็มาถึงแล้ว
พลอย : เมื่อก่อนเราเคยบ่นร้านหนังสือว่า ทำไมไม่สั่งโน่นสั่งนี่มา พอมาเป็นคนขายหนังสือเอง เราก็บอกคุณสิโรตม์เลยว่า เออ มันไม่ง่ายเนอะ คือเราต้องเลือกหนังสือโดยนึกถึงใจนักอ่านคนอื่นด้วย ไม่ใช่เลือกแค่ที่เราชอบอย่างเดียว แอ็กเคานต์ที่คุณสิโรตม์ให้มาพาเราเข้าสู่โลกของคนขายหนังสือจริงๆ ได้ไปเลือกสำนักพิมพ์ เลือกหนังสือเอง ด้วยความที่เรามีธีมเกี่ยวกับ Italy Crafted ก็เลยจะมีหนังสือเกี่ยวกับอิตาลีเยอะหน่อย เช่น การออกแบบตกแต่งบ้านของดีไซเนอร์อิตาลี แนะนำสถานที่แอบซ่อนในโรม คุกบุ๊กอาหารอิตาลีที่ทำง่ายๆ แล้วก็หนังสือที่คนน่าจะให้เป็นของขวัญปีใหม่ได้ อย่าง Joyful: The Surprising Power of Ordinary Things to Create Extraordinary Happiness เป็นหนังสือที่อ่านแล้วชอบมาก พูดถึงเรื่องตรรกะในการจัดวางสร้างบรรยากาศให้ชีวิตรื่นรมย์ขึ้นโดยไม่ต้องใช้เงินมาก
นอกจากหนังสือภาษาอังกฤษ ด้วยความที่เราออกหนังสือ Italy Crafted ลีลาอิตาลี กับ openbooks ก็เลยเลือกหนังสือภาษาไทยจากสำนักพิมพ์นี้มาวางด้วย เป็นหนังสือที่อยากให้คนให้เป็นของขวัญปีใหม่ อย่างเมื่อวานที่เซตของ มีคนมาที่ร้าน เราก็พยายามเล่า ทำหน้าที่เป็นคนขายหนังสือจริงๆ จนสุดท้ายเขาซื้อกลับไปให้น้องพนักงานบริษัท 5 เล่ม (หัวเราะ)
เลือกของจุกจิกเข้าร้านหนังสือ
พลอย : ปีนี้เราได้ทำโปรดักต์หลากหลายมาก รู้สึกว่ามันมีความเป็นงานคราฟต์อยู่ อย่างงานที่ออกแบบกระบอกน้ำให้มูลนิธิรามาธิบดี เขาหาเงินไปซื้อเครื่องมือแพทย์ เราก็เอามาวางที่นี่ด้วย สำหรับคนที่อยากทำบุญแต่ไม่ได้ไปถึงมูลนิธิรามาฯ ตอนนี้หมดไปแล้ว พวกของขวัญเพื่อการแบ่งปันมาวันแรกก็หมดไปเลย จริงๆ ที่หมดอย่างแรกคือหนังสือ พุทธะในปราด้า ที่เขียนกับพ่อ (ชัยอนันต์ สมุทวณิช) สำนักพิมพ์ให้เราเอาฉบับปกผ้ามาวาดรูป ปะ แปะ เราตั้งราคาไว้เล่มละ 2,000 บาท เพราะพ่อเพิ่งเสียด้วยโรคไต ก็เลยอยากเอาเงินไปบริจาคหน่วยโรคไต โรงพยาบาลจุฬาฯ จริงๆ เราก็งงมากว่า เราเริ่มป๊อปอัพวันที่ 15 แต่วันที่ 14 ที่มาเซตร้านของก็หมดแล้ว ลูกค้า The Papersmith น่ารักมาก เรายังคุยกับคุณสิโรตม์ กับสำนักพิมพ์อยู่เลยว่า สงสัยอันนี้มันดูเป็นงานคราฟต์มากๆ สมกับชื่อ Crafted by Ploy
ปีนี้เราได้ออกแบบกลิ่นน้ำหอมให้เทวารัณย์สปา ที่โรงแรมดุสิตธานี เราเคยเป็นคอนเซปต์ดีไซเนอร์ให้เขา มกราคมปีหน้าโรงแรมจะปิด เขาเลยชวนเรามาทำน้ำหอม เราก็เลือกสาขา Top 5 ที่อยากแนะนำผ่านกลิ่นมา เช่น สาขาที่ฟลอเรนซ์ เป็นน้ำหอมชื่อ Buongiorno เป็นกลิ่นมิ้นต์ มะนาว ส้ม ส่วนสาขาที่มัลดีฟส์ เป็นน้ำหอมชื่อ Trance เป็นกลิ่นที่ค่อนข้างผ่อนคลาย เพราะเวลาคนไปมัลดีฟส์เหมือนตกอยู่ในภวังค์
แล้วก็มี Noritake เราภูมิใจมาก คือเขาอยากทำงานร่วมกับศิลปินไทย เราก็เสนอไอเดีย เสนอคอนเซปต์ พอทางญี่ปุ่นให้ผ่านก็ได้ร่วมงานกัน ออกมาเป็นคอลเลกชั่น Singora Swan ค่ะ Singora คือสงขลา พอดีได้ไปเป็น artist in residence อยู่สงขลา แล้วได้ไปดูวัดเก่าอายุสามสี่ร้อยปี ก็เลยได้แรงบันดาลใจมาจากสีในพระอุโบสถ สีสวยมาก เป็นสีน้ำเงินเข้ม ส้มอิฐ ทั้งคอลเลกชั่นจะมีชุดภาชนะอาหารเช้า 8 ชิ้น แต่เราเลือกมาแค่ 4 ชิ้น อย่างจานที่คิดว่ามันเป็นที่ใส่ของบนโต๊ะทำงานได้ด้วย และกาน้ำชา เพราะคนอ่านหนังสือก็จะชอบดื่มชากาแฟ
จริงๆ ร้านหนังสือในฝันที่เราเคยไปเจอในเมืองเล็กๆ ที่ยุโรป เขาจะขายกระดาษ กระเบื้อง เครื่องหอม รวมกัน เราก็เลยใส่มาครบทั้งกระดาษ กระเบื้อง เครื่องหอม ก็เลยกลายเป็นร้านหนังสือในฝันเราเลย (หัวเราะ)
Top Picks by Ploy Chariyaves
1) เซตอิตาลี มีหนังสือ Made in Italy ปัญญาอิตาลี, Italy Crafted ลีลาอิตาลี และ น้ำหอม Buongiorno!
คิดว่าเซตนี้จะทำให้คนที่ได้สัมผัสได้เปิดประสบการณ์เกี่ยวกับอิตาลีในหลากมิติ ปัญญาอิตาลี จะทำให้รู้จักประเทศนี้ในโครงสร้างใหญ่ ลีลาอิตาลี จะแนะนำรายละเอียด งานฝีมือที่เป็นรากเหง้าของประเทศรวมทั้งวัฒนธรรมในการใช้ชีวิตที่เราว่าน่าสนใจ และที่สนุกคือเราเก็บกลิ่นอิตาลีมาไว้ในขวดในรูปแบบของน้ำหอมด้วย Buongiorno เป็นคำทักทายประมาณ Good day! สวัสดี!
2) Noritake Singora Swan Oval Plate
จานทรงรีเป็นหนึ่งในแปดชิ้นที่เราออกแบบในคอลเลกชั่นชุดภาชนะอาหารเช้า Ploy Chariyaves by Noritake เป็นชิ้นงานที่เราว่าใช้บนโต๊ะทำงานได้ดีด้วย วางแว่นอ่านหนังสือ เครื่องเขียน โทนสีที่เป็นแรงบันดาลใจมาจากจิตรกรรมในวัดเก่าแก่สวยงามที่สุดในความเห็นของเราในสงขลา ได้ใส่เรื่องราวไว้ในแผ่นพับที่โนริตาเกะแนบให้กับชิ้นงานทุกชิ้นด้วย เราปลื้มว่าได้แนะนำสถานที่ เมืองที่เราประทับใจคือสงขลาให้คนที่รับจานนี้ไปใช้ได้รู้จักด้วย แอบหวังว่าเขาจะไปทำความรู้จักกับสงขลาต่อไป
3) Golden Girls Stickers
ทำขึ้นมาเพื่อเพิ่มความวิ้งวับให้กับกระดาษหนังสือพิมพ์ แค็ตตาลอก กระดาษใช้แล้วที่เราชอบเอามาห่อของขวัญ นอกจากนี้ถ้ามีสมุดโน้ตปกสีพื้นเรียบๆ แปะสติกเกอร์ไปสักนางนึง จะได้สมุดสวยเล่มใหม่ เขียนบนปกว่า Bright Idea เขียนชื่อตัวเองไปด้วยก็ได้ หรือจะแปะบนกระดาษทำ gift tag คิดว่ามันเอาไปใช้เล่นได้หลากหลายดีตามแต่ไอเดียของแต่ละคน
