ในปี 2050 มหาสมุทรจะมีขยะพลาสติกมากกว่าปลาเสียอีก
ตัวเลขจากมูลนิธิ Ellen MacArthur บอกเราไว้อย่างนั้น พร้อมสถิติที่บ่งบอกว่าตั้งแต่ปี 1964-2014 มนุษย์เราบริโภคพลาสติกเพิ่มขึ้นถึง 20 เท่า คาดว่าจะเพิ่มขึ้นอีก 2 เท่าในอีก 20 ปีข้างหน้า และ 4 เท่าในปี 2050!
ถึงวิถีชีวิตของมนุษย์จะเรียกร้องพลาสติกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่บทความจาก The Guardian กลับบอกว่ามีพลาสติกเพียง 5% เท่านั้นที่ถูกรีไซเคิลอย่างถูกต้อง ส่วน 40% กลายเป็นขยะบนแผ่นดิน และประมาณ 1 ใน 3 ของพลาสติกที่เราใช้กลายเป็นส่วนหนึ่งของมหาสมุทร
เมื่อขยะไหลลงสู่ท้องทะเลมันก็เป็นปัญหาของทุกคนเท่าๆ กัน นั่นคือเหตุผลว่าทำไมเราจึงควรใส่ใจประเด็นนี้ และเป็นที่มาของแคมเปญโฆษณามากมายเพื่อกระตุ้นให้คนหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เช่น 5 แคมเปญต่อไปนี้ ที่ดูแล้วทำให้เราพยายามที่จะใช้พลาสติกให้น้อยลง
Trash Isles
AMVBBDO
คุณอาจไม่เคยรู้ว่าขยะพลาสติกในทะเลมีขนาดรวมกันใหญ่พอๆ กับประเทศฝรั่งเศส ครีเอทีฟเอเจนซี AMVBBDO จึงได้ไอเดียสร้างประเทศขึ้นจากขยะพลาสติกเหล่านั้นเพื่อส่งสัญญาณว่าโลกของเรากำลังเผชิญวิกฤตครั้งใหญ่
ความจริงจังของแคมเปญนี้ไปถึงขั้นที่พวกเขายื่นฟอร์มขอจัดตั้งประเทศชื่อ Trash Isles ต่อองค์การสหประชาชาติ มีแคมเปญให้คนมาลงชื่อเป็นประชากรผ่าน change.org ซึ่งรวบรวมรายชื่อได้ถึงสองแสนกว่าคน ในจำนวนนั้นมีอดีตผู้สมัครประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา Al Gore, นักแสดงหญิง Judi Dench ที่แต่งตั้งตัวเองเป็นราชินีของเกาะ, Chris Hemsworth และคนดังอื่นๆ รวมอยู่ด้วย ไม่เพียงแค่นั้น พวกเขายังมีทุกอย่างที่ประเทศหนึ่งพึงมี ได้แก่ ธงชาติ (รูปขวดพลาสติกในน้ำ) พาสปอร์ต แสตมป์ ไปจนถึงธนบัตรรูปสัตว์น้ำกับขยะพลาสติก
แม้จะพูดเรื่องสุดซีเรียส แต่แคมเปญนี้ก็สร้างการรับรู้เรื่องพลาสติกไปพร้อมๆ กับที่สร้างรอยยิ้ม ไม่น่าแปลกใจที่พวกเขาจะกวาดรางวัลกรังปรีซ์สาขา PR และสาขา Communication (Design) จากเวที Cannes Lions 2018 กลับไปเป็นของประดับประเทศในที่สุด
Unforgettable Bag
Grey Malaysia
ในขณะที่หลายแคมเปญเรียกร้องให้คนเลิกใช้พลาสติกอย่างเด็ดขาด แคมเปญ Unforgettable Bag ของ Tesco มาเลเซีย เลือกจะประนีประนอมกว่านั้นด้วยการออกแบบถุงพลาสติกน่ารักๆ เพื่อดึงดูดให้คนหันมารีไซเคิลถุงเหล่านี้แทน
จากสถิติ คนมาเลเซียหนึ่งคนใช้ถุงพลาสติกถึง 300 ถุงต่อปี รวมแล้วเท่ากับหนึ่งปี ประชากรทั้งประเทศจะผลิตขยะถุงพลาสติกถึง 9,000 ล้านถุง เพื่อแก้ปัญหา Tesco จึงออกแบบถุงพลาสติกสกรีนลายสัตว์ทะเลเสี่ยงสูญพันธุ์ซึ่งหน้าตาน่ารักจนทิ้งไม่ลง และดีไซน์บาร์โค้ดซ่อนไว้ในตัวสัตว์เหล่านั้น เมื่อลูกค้านำถุงกลับมาใช้ใหม่ พนักงานจะสแกนบาร์โค้ดเพื่อสะสมแต้มลดราคาสินค้าเป็นค่าตอบแทน แถมเมื่อถุงเริ่มเก่า ลูกค้าก็สามารถแลกถุงใหม่ไปได้ฟรีๆ ส่วนถุงจะนำไปรีไซเคิลต่อไป
เมื่อแคมเปญนี้ปล่อยออกไป จำนวนนักช้อปที่รีไซเคิลถุงก็เพิ่มจาก 5% เป็น 68% ภายในเดือนแรก และประมาณการว่าในปี 2018 พวกเขาจะลดจำนวนการใช้ถุงพลาสติกได้ถึง 5 ล้านถุง และจะนำไปใช้ใน Tesco ประเทศอื่นๆ ด้วย พลังของแคมเปญนี้ทำให้พวกเขาติด 1 ใน shortlist สำหรับรางวัล Innovation บนเวที Spike Asia 2018 ที่ผ่านมา และแม้จะไม่ชนะ แต่ผลที่เกิดขึ้นจากแคมเปญก็น่ายินดีมากแล้วล่ะ
Danger in the Water
Partners + Napier, Rochester, USA
ขอโทษด้วยที่ต้องบอกว่าปรินต์แอดสีสันน่ารักที่คุณเห็นนี้ แท้จริงแล้วกำลังบอกเล่าเรื่องราวดำมืดเกี่ยวกับขยะจากพลาสติกใช้แล้วทิ้งอยู่ต่างหาก
สถิติจากองค์กร Less Plastic แห่งสหราชอาณาจักรบอกเราว่ามีพลาสติกเพียง 9% เท่านั้นที่ถูกรีไซเคิล ในขณะที่ครึ่งหนึ่งของขยะพลาสติกมาจากสินค้าใช้แล้วทิ้ง เช่น ช้อนส้อม หลอด หรือถุงช้อปปิ้ง และที่เศร้ากว่านั้นคือค่าเฉลี่ยของระยะเวลาที่เราใช้สินค้าเหล่านี้คือ 11 นาทีต่อชิ้นเท่านั้น ขณะที่มันต้องใช้เวลาอีกเป็นศตวรรษเพื่อย่อยสลายให้หมดสิ้น
ภาพเซต Danger in Water ที่เพิ่งปล่อยเมื่อเร็วๆ นี้ จึงสร้างขึ้นจากขยะพลาสติกใช้แล้วทิ้งที่ถูกนำมาใส่เรื่องราว เช่น ส้อมพลาสติกสองอันโผล่พ้นน้ำคล้ายมือคนที่กำลังขอความช่วยเหลือ หลอดดูดน้ำถูกนำมาดัดเป็นสัตว์ประหลาดเนสซี หรือถุงพลาสติกที่ถูกนำมาดัดเป็นคลื่นยักษ์ในมหาสมุทร ทั้งหมดเพื่อสื่อสารว่าพลาสติกใช้แล้วทิ้งเป็นภัยต่อชีวิตในมหาสมุทร และพวกเราควรหยุดใช้มันเสียที ไม่อย่างนั้น วันหนึ่งเราอาจจะต้องชูมือร้องขอชีวิตเหมือนส้อมพลาสติกเหล่านั้นก็ได้
The Plastic We Live With
Luzinterruptus
ภาพจาก waste360.com โดย Lola Martinez
ภาพจาก waste360.com โดย Lola Martinez
ช่วงเวลาปลายปีที่ใครๆ ก็ออกมาช้อปแบบนี้ ทำให้เรานึกถึงแคมเปญสนุกๆ จากปลายปีที่แล้ว เมื่อกลุ่มศิลปินไม่ออกนามที่รวมตัวกันในชื่อ Luzinterruptus รวบรวมถุงพลาสติกกว่า 6,000 ถุงมายัดใส่ในช่องหน้าต่างทุกช่องของห้าง Virgin Megastore ในเมือง Bordeaux จนเหมือนถุงเหล่านั้นกำลังจะทะลักออกมา (ไม่ต้องห่วง เพราะหลังจากงานนี้พวกเขาก็เอามันกลับไปรีไซเคิลอีกครั้ง) โดยชาวเมืองสามารถเดินเข้าไปดูถุงเหล่านั้นใกล้ๆ ได้ เพื่อจะได้เห็นว่าถุงบางอันก็มาจากห้างร้านที่พวกเขามักไปช้อปนั่นแหละ เป็นการสะท้อนว่าพลาสติกอยู่รอบตัวเรา
ภาพจาก urdesignmag.com โดย Lola Martínez
ภาพจาก urdesignmag.com โดย Lola Martínez
นอกจากงานนั้น กลางปีที่ผ่านมาในวัน Global Recycling Day กลุ่ม Luzinterruptus ยังสร้างเขาวงกตจากขวดน้ำพลาสติก 20,000 ขวด ที่กลางเมืองบัวโนสไอเรส เขาวงกตนี้ต้องใช้เวลาเดินหาทางออกถึง 5 นาที เพื่อให้ผู้คนเข้าใจว่าพลาสติกกำลังโอบล้อมเราทุกทิศทาง และเพื่อให้คนรู้สึกจริงๆ พวกเขาจึงเก็บฉลากบนขวดไว้ทั้งหมด ทำให้เห็นว่าขวดน้ำส่วนใหญ่มาจากไหน (ส่วนมากเป็นขวดน้ำแร่และน้ำอัดลม) เราจะได้เลิกบริโภคได้ถูก
Birthplace
Novo Amor
นี่คือวิดีโอรณรงค์เรื่องขยะในท้องทะเลที่สวยงามที่สุดชิ้นหนึ่ง เมื่อศิลปิน Novo Amor ทำเอ็มวีเพลง Birthplace เล่าเรื่องราวของชายคนหนึ่งที่ดำน้ำไปเจอโลกสวยงามใต้ท้องทะเล ก่อนขยะจะซัดสาดเข้ามา พร้อมปลาวาฬตัวเบิ้มที่ประกอบขึ้นจากถุงพลาสติกและขยะชายฝั่ง และกลืนกินเขาเข้าไป
เบื้องหลังเอ็มวีตัวนี้ ทีมงานทั้งหมดต้องบินไปยังบาหลีเพื่อถ่ายทำ ที่นั่น พวกเขาชักชวนชาวบ้านให้มามีส่วนร่วมสร้างปลาวาฬขนาดเท่าตัวจริงขึ้นมา และชวนเด็กๆ เก็บขยะในชุมชนมาสร้างปลาวาฬโดยมีหนังสือและดินสอเป็นของแลกเปลี่ยน ทำให้นอกจากจะได้มิวสิกวิดีโอไว้สื่อสารกับคนทั่วโลก พวกเขายังได้สื่อสารกับชุมชนเรื่องขยะพลาสติก ทำให้ชุมชนสะอาดขึ้น และปลูกฝังเด็กๆ เรื่องการอนุรักษ์ไปในคราวเดียวกัน
เพราะไม่อย่างนั้น เราอาจลงเอยด้วยการอยู่ในท้องของปลาวาฬพลาสติกกันทุกคน
อ้างอิง
adweek.com/creativity/giant-piles-of-garbage-win-big-at-cannes/
adsoftheworld.com/media/ambient/tesco_unforgettable_bag
adsoftheworld.com/media/integrated/the_plastic_oceans_foundation_the_trash_isles
adsoftheworld.com/media/print/less_plastic_danger_in_the_water_forks
designboom.com/art/luzinterruptus-plastic-we-live-with-bordeaux-11-15-2017/
waste360.com/plastics/labyrinth-made-plastic-waste-promotes-waste-reduction
weforum.org/docs/WEF_The_New_Plastics_Economy.pdf
