Wakehurst Place : สวนพฤกษศาสตร์แสนสวยที่มีธนาคารเมล็ดพันธุ์ตั้งอยู่

อาจเป็นโชคดีที่มีโอกาสเดินทางไปร่วมงานประชุมวิชาการพรรณพฤกษชาติประเทศไทย
(Flora of Thailand) ณ กรุงลอนดอน เมืองหลวงของประเทศอังกฤษ ฉันจึงไม่ลังเลที่จะสมัครเข้าร่วมเสนอผลงาน พร้อมกับลงชื่อเข้าร่วมการทัศนศึกษานอกสถานที่
(field trip) ในทันที ด้วยความตื่นเต้นที่จะได้ไป field
trip ในต่างแดนเป็นครั้งแรกในชีวิต

หนึ่งในสถานที่ที่ผู้จัดงานเลือกสรรมาให้ผู้ร่วมเดินทางได้ไปเปิดพื้นที่แหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียนใหม่ๆ
คือ Wakehurst Place สวนพฤกษศาสตร์ในความดูแลของ Royal
Botanic Gardens, Kew ซึ่งอยู่ไกลออกมาทางทิศใต้นอกตัวเมืองลอนดอน ที่นี่เป็นที่ตั้งของธนาคารเมล็ดพันธุ์
(Millennium Seed Bank) ซึ่งมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงอยู่ของพรรณไม้หลายหมื่นชนิดบนโลกใบนี้

ด้านหน้าของ Wakehurst Place มีประติมากรรมขนาดใหญ่ดูคล้ายจะเป็นเมล็ดพันธุ์
ตั้งอยู่ริมประตูทางเข้าคอยต้อนรับแขกผู้มาเยือน เมื่อก้าวเท้าผ่านเข้ามาในบริเวณสวน
สิ่งที่สะดุดตาสะดุดใจฉันเป็นอย่างแรกก็คือดอกไม้หน้าตาน่ารัก มองไกลๆ
เหมือนพรมสีชมพูสลับขาวอยู่ใต้ร่มไม้ใหญ่ ป้ายสื่อความรู้บอกว่านั่นคือ Cyclamen
พืชที่พบได้ทั่วไปในแถบเมดิเตอร์เรเนียน

ขณะที่เพลิดเพลินกับการเดินเล่นในสวน
อาจเพราะความผูกพันกับต้นไม้ ฉันจึงสัมผัสได้ถึงความอบอุ่นเป็นพิเศษจากบรรดาไม้ยืนต้นที่มีอยู่มากมาย
อย่างเช่น ต้นสนต้นใหญ่ขนาดหลายคนโอบ เรดวูดยักษ์สูงตระหง่าน แมกโนเลียที่เพิ่งติดผลสีแดงสด
เมเปิลแสนสวยเจ้าของใบหลายเฉดสี ตามทางเดิน มีเก้าอี้สำหรับนั่งพักผ่อนหย่อนใจตั้งอยู่เป็นระยะ

คฤหาสน์สไตล์อังกฤษโบราณค่อยปรากฏสู่สายตาเมื่อเดินเข้ามาถึงใจกลางสวน
ฉันก็ต้องตกตะลึงกับภาพที่เห็นตรงหน้า เพราะไม่เคยนึกเลยว่าอิฐสีทึมๆ ของคฤหาสน์หลังใหญ่กับสีเขียวของต้นไม้ใบหญ้าจะเข้ากันได้ดีขนาดนี้
แอบนึกเสียดายที่วันนั้นฟ้ามืดครึ้มไปหน่อย บริเวณโดยรอบมีบรรดาไม้ดอกประดับต่างแข่งขันกันอวดความงามและสีสันสดใส
ส่วนภายในชั้นล่างของอาคารที่เปิดให้เข้าไปสำรวจ นอกจากเฟอร์นิเจอร์และเตาผิงโบราณแล้ว
ก็มีแกลเลอรี่ภาพวาดทางพฤกษศาสตร์ให้ชมกันเพลินๆ ด้วยล่ะ

เมื่อเพลิดเพลินกับสวนจนฉ่ำใจแล้ว
ก็ได้เวลาของธนาคารเมล็ดพันธุ์ ซึ่งป้ายนิทรรศการบอกฉันว่ามีเมล็ดพืชน้อยใหญ่ราวสองพันล้านเมล็ดกำลังนอนหลับใหลอยู่ในห้องใต้พื้นดิน
เจ้าเมล็ดพันธุ์เหล่านี้ รวบรวมมาจากพืชกว่า 34,000 ชนิด
จากถิ่นอาศัยใน 80 ประเทศทั่วโลก เป้าหมายของการรวบรวมนั้น
เป็นไปเพื่อการอนุรักษ์พรรณไม้พื้นถิ่นที่อาจสูญหายไปจากธรรมชาติในวันใดวันหนึ่ง

แม้ว่าจะไม่อาจลงไปเยี่ยมเยียนเหล่าเมล็ดพันธุ์ได้ถึงห้องนอน
แต่ภายในโถงนิทรรศการก็ยังมีเมล็ดพันธุ์บางชนิดที่ถูกนำมาเปิดเผยสู่สายตาทุกคนผ่านตู้กระจกใส
เช่น เมล็ดรูปร่างประหลาดของต้น Devil’s claw ที่มีจงอยโค้งงอสมชื่อกรงเล็บปีศาจ เมล็ดละหุ่งกับลวดลายที่คุ้นเคย เมล็ดกลมแบนขนาดใหญ่ของถั่ว
Sea bean และเมล็ดฝ้ายกับเส้นใยสีขาวฟูฟ่อง ส่วนเมล็ดชนิดใดที่ขนาดเล็กมากๆ จะเป็นหน้าที่ของภาพถ่ายจากกล้องกำลังขยายสูงสีแสบสัน นับเป็นงานศิลปะที่สร้างสรรค์โดยธรรมชาติแต่ผสานกับการถ่ายทอดด้วยฝีมือมนุษย์อย่างลงตัว

จากป้ายสื่อการเรียนรู้อันสุดแสนจะเป็นมิตรกับผู้อ่าน
ฉันได้เรียนรู้เกี่ยวกับการเดินทางของเมล็ดพันธุ์ จากป่าสู่ห้องปฏิบัติการ ที่ซึ่งเมล็ดพันธุ์จะได้ผ่านการอบและทำความสะอาด
ก่อนจะถูกเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำกว่า -20°C ถึงตรงนี้ เหล่าเมล็ดพันธุ์จะหลับใหล ไม่มีการเปลี่ยนแปลงทางชีววิทยาใดๆ
จนกว่านักวิทยาศาสตร์จะนำออกมาปลุกให้ตื่นขึ้นอีกครั้ง ผ่านกระบวนการเพาะเลี้ยง จากห้องทดลองสู่แปลงปลูก
และจากแปลงปลูกกลับสู่ภูมิลำเนาเดิมอีกครั้ง เพื่อเติบโตและสืบทอดเผ่าพันธุ์ต่อไป
ส่วนห้องปฏิบัติการที่ใช้สำหรับการทดลองจริง ก็มองเห็นได้ผ่านกระจกใสทั้งสองข้างของโถงนิทรรศการ

แต่น่าเสียดายที่เวลามีจำกัด
ฉันจึงเยี่ยมชม Wakehurst Place
ได้เพียงเท่านี้ ไม่ได้ไปสำรวจพื้นที่สำหรับการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
ที่จะมีทั้ง ทุ่งหญ้า พื้นที่ชุ่มน้ำ ทะเลสาบ และป่าใหญ่ ที่อยู่อาศัยของสัตว์นานาชนิด
รวมถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กอย่างตัวแบดเจอร์ (Badger) ซึ่งถ้าหากใครสนใจชีวิตในป่าใหญ่ของเจ้าสัตว์ตัวน้อยขนสีดำสลับขาวนี้ ก็จะมีกิจกรรมตอนกลางคืนให้เข้าร่วมสังเกตการณ์ได้ตลอดทั้งปี

จากสถานที่ไม่คุ้นชื่อซึ่งตอนแรกคิดว่าไม่น่าจะมีอะไร
แต่หลังจากได้มาสัมผัสความตั้งใจจริงและเรียนรู้เรื่องราวของการอนุรักษ์พันธุ์พืช ฉันกลับออกมาด้วยความประทับใจ
และคิดในใจว่าหากมีโอกาสก็อยากมาเที่ยวที่นี่อีกสักครั้ง

Wakehurst Place

Address: Ardingly, West Sussex, RH17 6TN
Hours: เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 10:00 น.
ส่วนเวลาปิดแตกต่างกันไปตามฤดูกาล ช่วงเดือน มี.ค.-ต.ค. ปิดเวลา
18:00 น. ช่วงเดือน พ.ย.-ก.พ. ปิดเวลา 16:30
น.
How to get
there:
จากตัวเมืองลอนดอน นั่งรถไฟ
Southernrail หรือ Thameslink ลงสถานี Three Bridges หรือ Haywards Heath ก็ได้ แล้วต่อรถบัสสาย 272 ไปยัง Wakehurst
Place

Map

ใครอยากส่งเรื่องที่น่าเที่ยวมาลงเว็บไซต์ a day online คลิกที่นี่เลย

AUTHOR