A Humument : หนังสือที่เขียนด้วยวิธีการที่บ้าที่สุดในโลก

A Humument เป็นหนังสือเล่มดังของโลกที่พิมพ์เมื่อปี
1980 แต่กระแสยังคงอยู่ยั้งยืนยงมาหลายทศวรรษ
และยังคงมีสถานะเป็นงานศิลปะที่ตระเวนจัดแสดงอยู่ทั่วโลกจนถึงทุกวันนี้

A Humument เป็นนวนิยายที่เขียนโดย Tom
Phillips ศิลปินชาวลอนดอนผู้มีความสามารถหลากหลายมาก ทั้งวาดภาพ
เขียนกวี ทำดนตรีโอเปร่า ทำงานปะติมากรรม เป็นภัณฑารักษ์
ไปจนถึงเป็นผู้บริหารของสถาบันศิลปะ

เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นในปี 1966 เมื่อทอม
ฟิลลิปส์ ซื้อหนังสือเก่าเรื่อง A Human Document มาจากร้านหนังสือเก่า
ในราคา 3 เพนซ์ หนังสือเล่มนี้เป็นนิยายที่พิมพ์เมื่อปี 1892 โดยนักเขียนชื่อ WH
Mallock มันเป็นนิยายเสียดสีสังคม มีนางเอกเป็นผู้หญิงเก่งชื่อ Irma
ซึ่งมีสามีเป็นเศรษฐีชาวยิว เนื้อหาโดยรวมถือว่าค่อนข้างเคร่งขรึมและไร้อารมณ์ขัน

เมื่อกลับมาถึงบ้าน
ทอมเปิดหนังสือไปที่หน้า 33 แล้วลองตัดต่อเรื่องราวบนหน้ากระดาษ
ให้กลายเป็นเนื้อหาเรื่องใหม่ ด้วยการใช้ปากกาวาดภาพทับลงไปบนข้อความที่ไม่ต้องการ

จากนั้นเขาก็สนุกกับการวาด ระบายสี
และตัดปะ ลงไปบนหน้ากระดาษ เพื่อสร้างเนื้อหาของนิยายเรื่องใหม่จากนิยายเรื่องเก่า
ชื่อเรื่อง A
Humument ได้มาจากการลองพับปกหนังสือ A Humun Document แล้วเกิดเป็นคำนี้ ทอมมองว่าคำนี้เสียงออกเสียงแล้วสนุกดี (ฮิว-มิว-เม้นต์)
ก็เลยเอามาใช้เป็นชื่อหนังสือ ส่วนเนื้อหาแต่ละหน้าก็ไม่ได้มาโชว์การทำภาพประกอบบ้าพลังและทำเนื้อหาแนวล่อมุขเท่านั้น
แต่หนังสือแปลกประหลาดเล่มนี้เป็นนิยายที่มีพล็อตเรื่อง เล่าด้วยอารมณ์แบบบทกวี
มีอารมณ์ขัน มีฉากเลิฟซีน และมีเนื้อหาเหนือจริง พูดถึงความทรงจำ ความฝัน
และความเศร้า ของ Bill Toge (พระเอกของเรื่องที่จะโผล่ออกมาเฉพาะตอนที่ต้นฉบับดั้งเดิมมีคำว่า
together หรือ altogether เท่านั้น)
ส่วนนางเอกยังชื่อ Irma เช่นเดิม

งานชุดนี้ทยอยตีพิมพ์ในนิตยสาร
และรวมเล่มในหนังสือทีละนิดทีนะหน่อย พิมพ์รวมเป็นเล่มครั้งแรกแบบง่ายๆ
ในจำนวนเล็กน้อยเมื่อปี 1970 โดยสำนักพิมพ์ Tetrad
Press แล้วก็ขยับขยายมาพิมพ์ขายแบบจริงจังครั้งแรกเมื่อปี 1980
กับสำนักพิมพ์ Thames & Hudson

ในช่วงปี 70 หนังสือความหนา
368 หน้าเล่มนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นงานศิลปะชิ้นเยี่ยม
มันจึงถูกจัดแสดงในฐานะนิทรรศการศิลปะทั้งครบเล่มและแยกส่วน เริ่มต้นที่ Institute
of Contemporary Arts ในลอนดอน แล้วก็ออกไปทัวร์ต่อในยุโรป อเมริกา
อเมริกาใต้ บางนิทรรศการใช้เวลาทัวร์ยาวนานถึง 8 ปี
และนิทรรศการจากหนังสือเล่มนี้ยังคงจัดแสดงตามหอศิลป์ที่ต่างๆ ทั่วโลกจนถึงตอนนี้

ความดังของ A Humument ยังทำให้หนังสือต้นฉบับเรื่อง
A Human Document ของ WH
Mallock ได้กลับมาพิมพ์ใหม่อีกรอบโดย Kessinger Publishing เมื่อปี 2008 หรือว่าเกือบ 120 ปีให้หลัง

ส่วน A Humument เองก็ฉลองฉบับพิมพ์ครั้งที่
5 ในปี 2012 ด้วยการนำเสนอในรูปแบบของแอพพลิเคชันในไอโฟนและไอแพดด้วย

สำหรับคนที่นึกสนุกอยากสร้างงานแบบทอมบ้างด้วยการเอาหนังสือของเขามาบอมบ์ทับคงต้องคิดใหม่
เพราะหลังจากพิมพ์หนังสือฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 เป็นต้นมา
ทอมก็เริ่มเอาภาพประกอบเก่าๆ ของตัวเองที่กลับมาทำใหม่เปลี่ยนสไตล์ใหม่
เปลี่ยนเนื้อหาใหม่ ให้ถูกใจขึ้น ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5 ถือเป็นฉบับที่ภาพประกอบ
(ซึ่งรวมถึงเนื้อหา) ทั้งเล่มทั้ง 368 หน้า แตกต่างจากฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 ทั้งหมด
และที่สำคัญก็คือ มันดีกว่าเดิมด้วย

นึกไม่ออกเลยจริงๆ ว่าจะมีหนังสือเล่มไหน
บ้าพลังข้ามครึ่งศตวรรษได้อย่าง A Humument อีก