ทุกคนคงรู้อยู่แล้วว่าทางเท้าที่เดินไปก็กลัวสะดุด ถนนที่ใช้ไปไม่นานก็เป็นหลุมบ่อ หรือกระทั่งเสาไฟฟ้ากินรีที่ไม่รู้จะเอามาตั้งทำไม ล้วนมีที่มาจากภาษีของประชาชนทั้งสิ้น แต่ขณะเดียวกันเราจะรู้ได้ยังไงว่าสิ่งเหล่านี้เกิดจากสารตั้งต้นที่หวังอยากเห็นประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น หรือแท้จริงแล้วเป็นเพียงการทุจริตคอร์รัปชั่นกันแน่
เพราะความสงสัยนี้ องค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย) จึงได้สร้างเว็บไซต์ actai.co เครื่องมือที่รวบรวมข้อมูลโครงการจัดซื้อจัดจ้างของภาครัฐ โดยนำมาใช้กับเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการตรวจจับความผิดปกติที่อาจจะเกิดขึ้นในโครงการ และจะแสดงเครื่องหมายเตือนเมื่อโครงการมีความสุ่มเสี่ยงทุจริต
‘ณัฐภัทร เนียวกุล’ ทีมพัฒนา ACTAi เล่าถึงจุดเริ่มต้นของโปรเจกต์นี้ว่าเกิดจาก pain point เรื่องความยากลำบากในการเข้าถึงข้อมูลที่เกี่ยวกับโครงการจัดซื้อจัดจ้างของภาครัฐ จึงอยากทำให้ประชาชนเข้าถึงได้ง่ายขึ้น ขณะเดียวกันก็ดึงเอาข้อมูลนิติบุคคลที่แต่ละบริษัทต้องเปิดเผยต่อสาธารณะอยู่แล้วมาทำงานเชื่อมโยงกัน เพื่อที่จะใช้ตรวจสอบการทุจริตคอร์รัปชันได้อย่างครอบคลุมยิ่งขึ้น
“เราเลยทำเป็นเว็บไซต์ที่คนทั่วไปสามารถค้นหาโครงการจัดซื้อจัดจ้างของภาครัฐด้วยคีย์เวิร์ดอะไรก็ได้ เช่น ทำถนน ขุดท่อ แหล่งน้ำ แล้วระบบจะแสดงผลทุกโครงการที่มีคีย์เวิร์ดนั้นขึ้นมา เมื่อกดดูรายละเอียดจะมีข้อมูลทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับโครงการนั้น ไม่ว่าจะเป็นงบประมาณที่ใช้ของโครงการ หน่วยงานที่ทำการจัดซื้อจัดจ้าง บริษัทที่ชนะประมูล เอกสารสัญญา และเอกสารสำคัญทั้งหมด”
“เท่านั้นยังไม่พอ ACTAi ยังแสดงตารางเปรียบเทียบวิธีการและรูปแบบการเสนอราคาของแต่ละบริษัทที่เข้าร่วมประมูลในครั้งนั้น และสามารถค้นหาให้ลึกลงไปได้อีกว่าบริษัทที่ชนะการประมูลโครงการนี้เซ็นสัญญากับหน่วยงานรัฐไปแล้วกี่โครงการ รับงานจากหน่วยงานไหนบ่อยที่สุด มีเจ้าของหรือกรรมการบริษัทเป็นใครบ้าง ซึ่งฟังก์ชั่นนี้สามารถตรวจสอบโครงการจัดซื้อจัดจ้างของภาครัฐย้อนหลังไปได้ถึงปี 2558”
ในอนาคตณัฐภัทรตั้งเป้าหมายว่าจะทำให้ระบบ ACTAi ทำงานได้ดีขึ้น และอัพเดตข้อมูลชุดอื่นๆ ที่มีประโยชน์ต่อการตรวจสอบการทุจริตคอร์รัปชัน ได้แก่ บัญชีทรัพย์สินของนักการเมือง คำชี้มูลความผิดของสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (สำนักงาน ป.ป.ช.) คำพิพากษาศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง และการบังคับใช้กฎหมายของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.)
ใครที่สนใจอยากรู้ว่าถนนหน้าบ้านใช้งบประมาณเท่าไหร่และหน่วยงานไหนดูแลอยู่ สามารถตรวจสอบความจริงได้ที่ actai.co นอกจากนี้ตัวเว็บไซต์ยังมีส่วนไมโครไซต์ covid19.actai.co ที่นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับงบประมาณโครงการในช่วงโควิด-19 ของรัฐบาลให้ตรวจสอบว่าประชาชนได้รับประโยชน์จากการกู้เงินจำนวนมหาศาลนี้มากน้อยแค่ไหนด้วยนะ