ประมาณเกือบหนึ่งอาทิตย์ที่แล้ว ผมเพิ่งดาวน์โหลดเกม 旅かえる (Tabikaeru) มาติดตั้งในโทรศัพท์
หลังจากได้ยินกระแสของมันมาสักพัก รวมถึงเห็นรูปแชร์ภาพน้องกบแสนน่ารักจากเพื่อนหลายคนในเฟซบุ๊ก เช้าวันหนึ่งผมก็อยากจะทำความรู้จักเจ้ากบตัวน้อยนี่มากขึ้นกว่าเดิม
สำหรับใครที่ไม่รู้จัก อธิบายสั้นๆ ว่าเกมนี้เป็นเกมที่ให้เราจัดกระเป๋าเดินทางให้น้องกบหน้าบึ้ง ผู้ซึ่งจะออกไปเที่ยวในประเทศญี่ปุ่นตามใจตัวเองเมื่อไหร่ก็ได้ และจะกลับตอนไหนก็ได้ เราทำได้แค่รอฟังข่าวว่าน้องจะไปเที่ยวที่ไหน (กบจะส่งโปสต์การ์ดมาบอกเราเสมอ) และรอของฝากเมื่อน้องกลับมาถึง
และการรอทั้งหมดนี้ไม่มีเวลากำหนด เราจะต้องรอโดยที่ไม่รู้ว่าต้องรอไปถึงเมื่อไหร่
ระบบในเกมมีทั้งการซื้อของต่างๆ ที่จะให้น้องไปท่องเที่ยว ของที่ว่านั่นมีตั้งแต่ของกินอย่างแซนด์วิชไปจนถึงขนมปังสุดหรู หรือเครื่องรางต่างๆ ที่จะช่วยให้น้องปลอดภัยตลอดการเดินทาง ของแต่ละชิ้นมีผลเล็กน้อยกับที่ที่น้องจะไป รวมถึงเพื่อนสัตว์โลกระหว่างทางที่น้องจะไปเจอ รูปหรือโมเมนต์ประทับใจต่างๆ ของน้องนี่เองคือสิ่งที่ผู้เล่น (หรือที่ใครหลายคนเรียกแทนตัวเองว่า ทาสกบ) มักเอามาอวดกันในโซเชียลมีเดีย
ถึงแม้ภาษาที่ใช้ในเกมทั้งหมดจะเป็นภาษาญี่ปุ่น แต่การเข้าใจวิธีการเล่มเกมนี้นั้นไม่ยากเลย ระบบต่างๆ ไม่ซับซ้อน แถมไม่ได้มีอะไรให้ทำมาก ส่วนใหญ่ในเกมเราทำได้แค่รอน้องกบเกิดอารมณ์สุนทรีย์ไปเที่ยวตามใจ คนดูแลอย่างเราก็ทำได้แค่จัดกระเป๋าและเฝ้ามอง วันแรกที่ผมเล่นหมดไปกับการเข้าไปเช็กเรื่อยๆ ว่าน้องกบออกไปเที่ยวหรือเปล่า สุดท้ายก่อนหมดวันน้องก็ไปที่ปราสาทโอซาก้ามาพร้อมรูปสวยๆ ใบหนึ่ง
‘ช่างเป็นกบที่อินดี้เสียจริง’ ผมนึกในใจ แต่ความแตกต่างนี้เองที่ทำให้ผมเริ่มสนใจค้นหาที่มาของมัน
Tabikaeru หรือที่ชาวไทยมักเรียกว่า ‘เกมกบหนีเที่ยว’ นี้ถูกปล่อยออกมาทาง app store ช่วงเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว เกมนี้อยู่ในความดูแลของบริษัท Hit-Point โดยคนต้นเรื่องที่เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในการผลักดันเกมนี้เป็นหญิงสาววัย 26 ปีที่ชื่อว่า มายูโกะ อุเอมุระ
“เกมนี้ได้รับแรงบันดาลใจจากสองอย่าง หนึ่งคือความรักในการท่องเที่ยว และสองคือความรู้สึกของคนที่รอคอยให้คนรักกลับบ้าน” มายูโกะให้สัมภาษณ์ลงในเว็ปไซต์ japantimes ตอนที่เจ้ากบน้อยโด่งดังถึงขีดสุดจากความนิยมในประเทศจีนและไต้หวัน
“ฉันเชื่อว่าเราต่างเคยทำให้ใครคนหนึ่งรอด้วยกันทั้งนั้น และบางครั้งมันทำให้ฉันกังวลว่าเราทำให้เขารอเรานานเกินไปหรือเปล่า ดังนั้นฉันจึงสร้างเกมที่จะทำให้คนเล่นสามารถรักมันได้ แต่เกมนี้จะไม่เรียกร้องความสนใจจากคุณมากเกินไป” เธอเล่าให้ฟังถึงที่มาของเกมนี้
ถ้าเทียบกับตลาดและฟังก์ชั่นของเกมในปัจจุบัน ต้องบอกว่า Tabikaeru เป็นเกมที่แปลกมากๆ เกือบทุกเกมบนโลกนี้ต่างถูกสร้างเพื่อให้ผู้เล่นได้ ‘ออกนอก’ ความเป็นจริง ทั้งความแฟนตาซีและการควบคุมสิ่งที่เกิดขึ้นภายในเกม ทั้งหมดล้วนเป็นระบบเพื่อตอบสนองให้ผู้เล่นได้หลีกหนีออกไปจากโลกความจริงที่โหดร้าย ยิ่งเกมในปัจจุบัน มีหลายเกมเลยทีเดียวที่เราสามารถเลือกจะเป็นใครก็ได้ เก่งขึ้นยังไงก็ได้ เอาชนะใครก็ได้และเลือกทางเดินในเกมไปทางไหนก็ได้ เกมได้สร้างโลกเสมือนที่เต็มไปด้วยอิสระให้กับผู้เล่นอย่างเต็มเปี่ยม
ซึ่งสิ่งเหล่านี้แทบไม่มีอยู่เลยใน Tabikaeru
ถึงเกมนี้จะเป็นเกมที่ให้ดาวน์โหลดฟรีๆ แต่เงินที่เราจ่ายเพื่อซื้อของในเกมนั้นไม่ได้ทำให้เราบังคับเจ้ากบได้มากขึ้นกว่าเดิม ของที่เราใส่ในกระเป๋าให้น้องอาจจะมากขึ้น แต่อิสระในตัวเกมยังคงตกเป็นของกบ ไม่ใช่ตัวเราแต่อย่างใด เราไม่สามารถเร่งให้มันออกไปเที่ยวได้หรือเร่งให้มันกลับมาได้ ของฝากหรือรูปถ่ายที่น้องส่งกลับมาก็ไม่สามารถเดาได้เลยว่าคืออะไร เรียกได้ว่านิสัยของกบในเกมมีความใกล้เคียงมนุษย์มากจนเราคิดว่าเกมกำลังพาเรา ‘กลับไป’ สู่ความจริงซึ่งสวนทางกับเกมหลายเกมบนโลก
นอกจากความอินดี้ของระบบเกม เวลาที่ใช้ในการเล่นเกมนี้ก็ยังน้อยเสียจนน่าตกใจ เพราะคุณจะเสียเวลาไม่เกิน 3 นาทีต่อครั้งด้วยซ้ำกับการทำทุกอย่างในเกมให้ครบ น้องกบเรียกร้องเวลาในการเล่นจากผู้เล่นน้อยมาก แต่เรียกร้องเวลาแห่งการรอคอยมากกว่าเป็นหลายเท่า
ทั้งๆ ที่มีปัจจัยแปลกๆ เหล่านี้อยู่เต็มที่ แต่ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่า Tabikaeru เป็นเกมที่ได้รับความนิยมจนเคยขึ้นสูงไปแตะอันดับหนึ่งบน app store ในหลายประเทศในแถบเอเชีย ทั้งประเทศของผู้พัฒนาอย่างประเทศญี่ปุ่น ไต้หวัน และประเทศจีนที่ส่งให้ยอดดาวน์โหลดเก,พุ่งสูงขึ้นอย่างเป็นปรากฏการณ์ ปัจจุบันหลังจากเกมเปิดมา 5 เดือน Tabikaeru มียอดดาวน์โหลดรวมกันกว่า 48 ล้านครั้ง ในประเทศไทยของเรา Tabikaeru ก็เคยทยานขึ้นไปคว้าอันดับหนึ่งยอดดาวน์โหลดของเกมบน app store มาแล้ว
ทำไมน้องกบหนีเที่ยวนี้ถึงได้รับความนิยมขนาดนั้น?
“ความไม่มีอะไรนี่แหละที่ทำให้เกมนี้ดู ‘มีอะไร’ จนถูกใจผู้เล่นหลายๆ คน” หนิง-คนึงนิตย์ ตาลดี อธิบายกับผม เธอเป็นเจ้าของเพจ ‘旅かえる Thailand กบหนีเที่ยว’ เพจเกี่ยวกับเกม Tabikaeru ที่มียอดติดตามมากที่สุดในประเทศไทย ถ้าจะหาใครสักคนที่พาคนอื่นให้รู้จักเกมกบหนีเที่ยวได้มากที่สุด ก็คงเป็นเธอเนี่ยแหละ
“เวลาเราเล่นเกมนี้ สำหรับเราความสนุกไม่ได้อยู่ที่ปลายทาง แต่มันอยู่ระหว่างทางที่รอน้องกบกลับมาและลุ้นให้น้องออกไปเที่ยว”
“คนที่เล่นหลายคนทำงานหนัก ไม่มีวันพักผ่อน ไม่มีโอกาสได้ไปเที่ยว การได้ส่งน้องกบไปเที่ยว ก็เหมือนช่วยเยียวยาได้ ยิ่งพอได้ภาพที่เที่ยวสวยๆ กลับมาก็เป็นปลื้มเหมือนได้ไปเที่ยวกับน้องเสียด้วยซ้ำ เกมนี้อาจเหมือนเกมที่ยิ่งเล่นยิ่งเหงา แต่เอาจริงๆ แล้วเปล่าเลยนะคะ เราได้กำจัดความเหงาในจิตใจด้วยการเฮฮาไปพร้อมๆ กับเพื่อนๆ ที่เล่นเกมเดียวกันกับเรา ได้เจอความอินดี้ของน้องกบเหมือนเรา” หนิงเล่าให้เราฟังพร้อมรอยยิ้ม
นอกจากเพจที่เธอดูแลแล้ว ด้วยความรู้ทางภาษาญี่ปุ่น หนิงยังทำไกด์การเล่นของเกมนี้ลงโซเชียลมีเดีย ไกด์ของเธอถูกแชร์หลายพันครั้งซึ่งการเริ่มต้นเชิญชวนให้ทุกคนรู้จักน้องกบของเธอ มันเกิดขึ้นจากสิ่งที่เธอตกตะกอนได้ระหว่างเล่นเกมนี้นั่นเอง
“หลังจากได้เล่นหรือเปย์ให้เกมนี้มากเท่าไหร่ เรายิ่งค้นพบว่าเราไม่สามารถควบคุมน้องกบได้ เราทำได้แค่ช่วยสร้างโอกาสให้เขา จะซื้อหรือจัดกระเป๋าให้น้องดีสักเท่าไหร่ สุดท้ายน้องก็จะเป็นคนเลือกเองว่าจะใช้อะไร เราได้ฝึกความอดทนและได้อะไรมากกว่าความสนุก สิ่งเหล่านี้เราอยากให้คนอื่นได้มาสัมผัส เราเลยตั้งใจทำคู่มือประกอบการเล่นขึ้นมาค่ะ” หนิงเล่าให้เราฟังถึงแรงบันดาลใจและวิธีคิดหลังจากได้รู้จัก Tabikaeru ด้วยตัวของเธอเอง
สำหรับผมเอง ผมรู้สึกว่าสาเหตุที่ Tabikaeru ประสบความสำเร็จขนาดนี้นั้นเป็นเพราะเจตนาแรกเริ่มของมัน ในขณะที่หลายเกมเกิดขึ้นเพื่อตอบสนองความอยากมีอิสระและหนีออกจากโลกแห่งความจริง แต่เกมนี้กลับทำในสิ่งตรงข้าม มันสอนให้ผมรู้ถึงความจริงข้อแรกที่ว่าเราไม่สามารถบังคับทุกอย่างให้เป็นอย่างใจเราได้ ในฐานะคนที่รอ ผมทำได้แค่อดทนรอน้องกบกลับมาเพื่อจะเล่นเกมต่อ แต่น่าแปลกใจเหมือนกันที่ในตอนโทรศัพท์แจ้งเตือนว่าน้องกลับมาบ้าน ตลกดีที่ผมเผลอยิ้มและดีใจจนออกนอกหน้า คล้ายๆ กับว่าเกมจำลองสถานการณ์ทำให้เราเห็นคุณค่าของการกลับมาเจอกัน ทำให้เราได้เห็นคุณค่าของเวลา
ปัจจัยต่อมาคือภาพทุกภาพหรือทุกที่ที่เจ้ากบไป เราจะเห็นสัตว์หลายประเภทที่มาร่วมเฟรมและใช้เวลาร่วมกันกับเจ้ากบ แต่ถ้าสังเกตดีๆ เราจะเห็นว่าในบรรดาสัตว์เหล่านี้กลับไม่มี ‘กบอีกตัว’ หรือกบที่เป็นเพศตรงข้ามเลย ผมคิดว่าสิ่งเหล่านี้ล้วนแสดงออกถึงความหลากหลาย เมื่อเราออกไปท่องเที่ยวหรือใช้ชีวิต เราก็คือตัวเราที่จะไปมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นและผูกพันกันด้วยเรื่องราวต่างๆ เกมจงใจไม่ใส่ระบบที่แสดงออกถึงความรักเชิงชู้สาว อาจเพราะผู้พัฒนาอยากแสดงให้เราเห็นเรื่องราวของชีวิตที่มีอะไรมากกว่านั้น ภาพทุกภาพของน้องกบเหมือนกำลังกระตุ้นให้เราอยากออกไปสัมผัสความหลากหลายที่รอคอยเราอยู่นอกบ้าน เหมือนเกมกำลังจะสื่อว่าในความไม่อิสระ กลับมีอิสระของใครคนหนึ่งซ่อนอยู่
สิ่งที่ผมรู้สึกอย่างสุดท้ายคือไม่มีความเป็นจริงใดเกิดขึ้นได้เท่าโลกแห่งความจริงอีกแล้ว เราอาจอยู่ในโลกเสมือนและกราฟิกสวยน่ารักของเกมได้ตั้งแต่ระดับนาทีไปจนถึงหลายวัน แต่เจ้ากบหน้าตาบึ้งตึงจะคอยส่งสายตาบอกเราเสมอว่าอีกไม่นานฉันก็จะออกไปเที่ยวอีกครั้ง เหมือนกับเป็นการบอกเราเช่นกันว่าในบางครั้งหน้าจอโทรศัพท์ก็ไม่ใช่ทุกอย่าง ขนาดตัวมันเองที่เป็นส่วนหนึ่งของเกมยังเลือกที่จะหายไปจากจอเพื่อออกเดินทาง แล้วทำไมเราเหล่าผู้เล่นถึงยังต้องเผชิญโลกผ่านแค่หน้าจอด้วยล่ะ
หนึ่งอาทิตย์ที่ผ่านมากับเกม Tabikaeru ผมได้รูปภาพและของฝากจากน้องกบมาหลายครั้ง บ้างซ้ำกัน บ้างก็เป็นของใหม่ แต่น้องยังคงออกไปท่องเที่ยวและกลับมาพักผ่อนที่บ้านหลังเดิมและออกไปท่องเที่ยวอีกครั้งวนซ้ำไปมา น้องกบยังคงเรียกร้องเวลาจากผมน้อย และผมก็เรียกร้องเวลาจากมันน้อยเช่นกัน ราวกับผมกับเกมนี้ดำเนินไปด้วยกันอย่างเข้าใจ ถึงแม้จะเป็นเวลาสั้นๆ แต่ผมรู้สึกว่าผมได้อะไรหลายอย่างจากเกมๆ นี้
ถึงแม้สุดท้ายวันหนึ่ง Tabikaeru จะเป็นแค่หนึ่งเกมที่เกิดขึ้นและหายไปเหมือนกับวัฏจักรเกมอื่นๆ แต่กว่าจะถึงวันนั้น ผมเชื่อว่าอย่างน้อยความแปลกและข้อคิดหลายอย่างที่น้องกบฝากไว้ก็ทำให้ใครคนหนึ่ง (และอีกหลายคน) ได้เรียนรู้จะอดทนเฝ้ารอและอยู่กับชีวิตอย่างเข้าใจมากขึ้น
ใกล้ถึงเวลาที่น้องกบ (และ/หรือตัวผม) จะออกไปท่องเที่ยวอีกครั้งแล้ว
ขอตัวไปจัดกระเป๋าก่อนนะ
ภาพ เกม 旅かえる (Tabikaeru) โดยบริษัท Hit-Point
