เดือนกันยายนของโตเกียวเป็นช่วงเริ่มฤดูใบไม้ร่วง
แปลว่ายังไม่เย็นสบายเท่าไหร่ (อ้าว) แถมดีไม่ดีอาจมีฝนตกให้ต้องเดินกางร่มไปเรื่อย
แต่ช่วงแบบนี้ของปีนี้ ที่โตเกียวมีงานเด็ดที่คนรักหนังสือน่าจะชอบมากๆ
ชื่อของมันคือ Tokyo Art Book Fair เทศกาลหนังสือศิลปะที่รวบรวมหนังสือตั้งแต่ซีน
(หมายถึงหนังสือทำมือ) จนถึงอาร์ตบุ๊กสวยๆ เด็ดๆ จากทั่วโลกเอาไว้ เป็นงานที่ฉันอยากมามาก
และในที่สุดก็ได้มาเสียที!
แนะนำตัวงานกันสักหน่อย Tokyo Art Book Fair คืองานหนังสืองานแรกในญี่ปุ่นที่เน้นให้ความสนใจกับสิ่งพิมพ์ที่เกี่ยวข้องกับศิลปะ
ก่อตั้งโดยร้านหนังสืออิสระ UTRECHT และวารสารศิลปะชื่อ PAPERBACKงานเริ่มจัดปีละครั้งมาตั้งแต่ปี 2009 ครั้งล่าสุดคือครั้งที่ 8
แล้ว คนที่เข้ามาแจมในงานนี้มีตั้งแต่สำนักพิมพ์ แกลเลอรี ร้านหนังสือ
จนถึงเหล่าศิลปินทั้งหลาย มีทั้งชาวญี่ปุ่นและชาวต่างประเทศ (ตอนนี้มีสิริรวม 300
กว่าเจ้า) โดยปีนี้งาน Tokyo Art Book Fair 2016 จัดที่ Kyoto
University of Art & Design Gaien Campus ในโตเกียวช่วงวันที่
16 – 19 กันยายน นอกจากขายหนังสือก็ยังมีอีเวนต์สนุกๆ
อย่างงานเสวนา ฉายหนังและนิทรรศการด้วย
หลังจากใช้เวลางมทางและขึ้นๆ ลงๆ
รถไฟของญี่ปุ่นพักใหญ่ ฉันก็โผล่มาถึงหน้างาน Tokyo Art Book Fair ในช่วงบ่ายๆ ของวันที่ 2
ของการจัดงาน ด้านหน้างานมีบูทต้อนรับที่เหล่าสต๊าฟฟ์จะแจกถุง BEAMS สีส้มสดใสที่ข้างในมีเอกสารเช่น แผนที่จัดงาน ใส่ไว้
ตอนแรกก็คิดว่าให้เฉยๆ แต่ตอนหลังถึงค้นพบว่านี่เอาไว้ให้ใส่หนังสือสินะ
เพราะถุงเหนียวทนทานแถมไซส์ใหญ่จนยัดหนังสือไซส์บิ๊กๆ เข้าไปได้สบาย ถัดจากบูทต้อนรับก็มีบูทอาหารเครื่องดื่มน่ากิน แล้วก็มาถึงส่วนหลักของงานที่ฉันรอคอย
ตัวงาน Tokyo Art Book Fair 2016 กว้างกว่าที่ฉันคิดไว้ จัดครอบคลุม
2 ชั้นของตัวตึก แบ่งออกเป็นห้องต่างๆ และมีส่วนที่อยู่นอกห้องด้วย ชั้นแรกจะเจอส่วนขายหนังสือปกติ
ส่วนหนังสือนานาชาติซึ่งมีนิทรรศการหนังสือสวยๆ ที่เกี่ยวข้องกับรางวัล SteildBook Award (ไม่แน่ใจว่าเป็นงานได้รางวัลหรืองานเข้ารอบ) ที่ให้คนใส่ถุงมือพลิกอ่านได้อยู่กลางห้อง ขณะที่ด้านนอกมีนิทรรศการหนังสือศิลปะจากบราซิลวางอยู่บนผ้าใบสีแดงผืนใหญ่
ให้คนถอดรองเท้าแล้วก้าวเข้าไปเลือกพลิกอ่าน และยังมีส่วน Fish Market หรือส่วนขายหนังสือเก่าราคาจับต้องได้ให้เหล่าหนอนได้คุ้ยลังกันสนุกสนาน จากนั้น
พอเดินขึ้นชั้น 2 ก็เจอห้องขายหนังสืออีก 5 ห้องใหญ่ๆ
พร้อมส่วน Printer Section ที่มีพวกบริษัทกระดาษและการพิมพ์มาออกบูท มีทั้งเนื้อกระดาษหลากหลายให้ลองสัมผัสจนถึงได้ดูเทคนิคการพิมพ์สนุกอย่าง Letter
Press แบบใกล้ชิด
ทีแรกฉันตั้งใจว่าจะอยู่ที่นี่ไม่นาน
เพราะมีที่น่าเที่ยวในโตเกียวรอคิวอยู่อีกเพียบ แต่รู้ตัวอีกทีก็เดินละเลียดหนังสือศิลปะเหล่านี้ไปหลายชั่วโมง
หนังสือที่นี่น่าสนใจมากจริงๆ มีหลากหลายแนว ไม่ว่าจะเป็นหนังสือแนวภาพถ่าย ภาพวาด
หรือเล่าเรื่องผ่าน text เป็นเรื่องเป็นราว
มีหนังสือหน้าตาปกติ แล้วก็มีหนังสือที่ใช้เนื้อกระดาษแปลกๆ รูปทรงและการเข้าเล่มไม่เหมือนชาวบ้าน
(บางเล่มเหมือนจะจุดไฟเผากระดาษก่อนมารวมเป็นเล่มด้วย…) เรื่องราวในหนังสือก็สนุกหลากหลาย
เช่น หนังสือที่เลือกทำอาหารจากหนังที่ Brad Pitt แสดง
ทั้งหมดนี้ทำให้การเดินงานเพลิดเพลิน และทำให้รู้ว่าขอบเขตที่เราเคยคิดว่ามีในหนังสือที่จริงยังขยายออกไปได้อีกมาก
หลายเล่มหยิบมาแล้วต้องทึ่งว่า ทำอย่างงี้ก็ได้เหรอ? เรียกว่าได้แรงบันดาลใจกลับไปเต็มกระเป๋าเลยล่ะ
นี่ยังไม่นับของน่ารัก ไอเดียสนุกๆ อื่นๆ นอกจากหนังสือ ที่วางขายปะปนอยู่ในงานเยอะแยะไปหมดด้วย
อีกอย่างที่น่าสนใจไม่แพ้หนังสือคือผู้คน
งานนี้เป็นแหล่งรวมผู้คนสายศิลปะหลากหลายชาติ นอกจากญี่ปุ่นเจ้าบ้าน ฉันยังเห็นชาวต่างชาติมากมายข้ามน้ำข้ามทะเลมาขายหนังสือ
ทุกคนเป็นมิตรพร้อมพูดคุยเมื่อเข้าไปสอบถาม นอกจากนี้ยังมีการพูดคุย แลกนามบัตรกันระหว่างชาวศิลปะ
เป็นงานที่ผู้คนความสนใจตรงกันได้มารู้จักกันจริงๆ ที่สำคัญคืองานนี้คนแน่นขนัดมาก
แสดงให้เห็นว่าสิ่งพิมพ์ซึ่งอาจเรียกได้ว่าอินดี้ได้รับความสนใจจากผู้คนที่นี่ล้นหลาม
น่าดีใจและน่าอิจฉามากๆ
ฟ้าเริ่มมืดแล้วตอนฉันเดินออกมาจากงานพร้อมหนังสือ
ของสนุกๆ เต็มถุง BEAMS สีส้มและความอิ่มอกอิ่มใจจากเทศกาลดีๆ งานนี้
ชาวหนอนหนังสือ ชาวอาร์ตทั้งหลาย
มีโอกาสลองไปงานนี้ดูซักครั้งนะ!
**ตัวอย่างของที่ไปสอยมาจาก Tokyo Art Book Fair 2016**
- Alone Time
หนังสือภาพวาดสวยๆ จากนักวาดชาวเกาหลี ว่าด้วยช่วงเวลาเดียวดายของพวกเรา
- Happening In One Summer
บันทึกแสนน่ารักถึงสิ่งที่ผู้เขียนเจอในฤดูร้อน เขียนลงบนกระดาษที่ระบุสภาพอากาศของวันนั้นๆ ไว้
- How To Create & Interpret Power Shrines
คู่มือเพี้ยนๆ จากสำนักพิมพ์สัญชาติออสเตรเลีย ว่าด้วยการสร้างและเคารพศาลที่ทำจากของเหลือทิ้งซึ่งบอกสอนบางอย่างกับชีวิตเรา
- World’s Nice Seat Club
คนทำผลงานนี้ถ่ายลวดลายเบาะนั่งของขนส่งมวลชนหลากหลายชนิดจากทั่วโลก
แล้วเอามาปริ๊นต์ลงกระดาษ ที่เราเลือกมาคือเบาะสีฟ้าของบัสจากสนามบินนาริตะถึงโตเกียว
และเบาะสีเทาของรถไฟประเทศสโลเวเนีย
Tokyo Art Book Fair 2016
(คอยตามรายละเอียดวัน-เวลา
สถานที่ของงานปีหน้าได้ที่ tokyoartbookfair.com นะ)
Address: Kyoto University of Art
and Design, Tohoku University of Art and Design GAIEN CAMPUS 1-7-15
Kita-Aoyama, Minato-ku, Tokyo, Japan
Hours: วันที่ 16 – 19 กันยายน
How to get there: นั่ง JR สาย Chuo-Sobu
line ไปลงที่สถานีชื่อ Shinanomachi Station แล้วเดินต่ออีกประมาณ
500 เมตร
Map:
ใครอยากส่งเรื่องที่น่าเที่ยวมาลงเว็บไซต์ a day online คลิกที่นี่เลย