กิจกรรม ‘เดินดูตึก’ ในวันหยุดเสาร์-อาทิตย์อาจไม่ได้อยู่ในลิสต์กิจกรรมที่หลายคนเฝ้าฝันถึง
เพราะแน่ล่ะ ไม่ว่าจะเดินไปทางไหนคุณก็สามารถเจอตึกได้ทุกมุมถนนอยู่แล้ว ตึกเลยไม่ใช่ของแปลกใหม่ที่น่าไปดูหรือน่าค้นหาสักเท่าไหร่
แต่อย่าเพิ่งรีบส่ายหัวปฏิเสธไป ถ้าหากใครสักคนกล้าพอจะชวนคุณไปเดินดูตึกละก็ เขาน่าจะมีอะไรสนุกๆ อยากให้คุณได้รู้แน่นอน เช่น Bangkok Bound 2019 อีเวนต์วันที่ 14-15 ธันวาคมนี้ ที่ชวนคนมาเดินดูตึกสวยดีไซน์เก๋ 25 อาคารทั่วกรุงเทพฯ ที่ได้รับรางวัลการออกแบบทั้งระดับประเทศและระดับสากล โดยมีสถาปนิกผู้ออกแบบตึกและเจ้าของบ้านนำชมด้วยตัวเอง
ด้วยความเชื่อที่ว่ากรุงเทพฯ มีสถาปัตยกรรมมากมายที่ผ่านกระบวนการคิดและออกแบบมาอย่างดีเยี่ยม แต่ยังไม่ค่อยมีใครได้รู้เรื่องราวเบื้องหลัง ป๊อง–รับพร สุขทัพภ์ เมมโมลิ สถาปนิกสาวผู้ก่อตั้ง ARCHiTRACKER แอพพลิเคชั่นพาดูตึกสวยๆ ทั่วโลก จึงตั้งใจบินลัดฟ้าจากลอนดอนกลับเมืองไทยเพื่อจัดอีเวนต์เยี่ยม 25 ตึกทั่วกรุงเทพฯ เพื่อเปิดพื้นที่ให้คนทั่วไปได้มา ‘เดินไป คุยไป’ พร้อมแหงนดูดีเทลมุมนั้นมุมนี้ในตัวตึก
แปลกหน่อยที่งานนี้ไม่มีงานเปิดตัวใดๆ กิจกรรมมีแต่การเดิน เดิน และเดิน และนั่นคือความพิเศษที่สุดของมัน เพราะทุกคนจะได้สัมผัสประสบการณ์ตรงในการใช้งานอาคาร โดยมีเจ้าของบ้านและสถาปนิกเป็นไกด์พาทัวร์เฉพาะกิจ
“เราเชื่อว่าสถาปัตยกรรมเป็นเรื่องของทุกคน”
สถาปนิกแม่งานบอกถึงจุดตั้งต้นของ Bangkok Bound 2019 ส่วนขั้นตอนกว่าจะเป็นงานที่เรากำลังจะได้ไปเดินเป็นยังไง เราขอพาคุณไปอ่านพร้อมกันด้วยใจเต้นตึกๆ
สถาปัตยกรรมที่ดีทำให้ชีวิตง่ายขึ้น
ป๊องเท้าความให้ฟังว่าตอนที่เธอไปเรียนต่อปริญญาโทสาขา technology entrepreneurship จาก UCL School of Management ที่ลอนดอน เธอชอบออกเดินเท้าและเดินทาง เปิดหูเปิดตาสำรวจตึกรามบ้านช่องในเมือง และมีภารกิจเล็กๆ เป็นการเสาะหาอาคารที่มีแนวคิดการออกแบบแปลกใหม่ ดีไซน์สวย เพื่อต่อยอดองค์ความรู้ในสายงานของตัวเอง
“ตอนที่ไปเรียนต่อ เราเดินทางท่องเที่ยวเยอะ ชอบดูตึกดังๆ ออกแบบดีๆ ที่เคยเรียนมา ไม่ใช่แค่หอนาฬิกาบิกเบนหรือหอไอเฟล แต่เราอยากไปดูงานออกแบบสถาปัตยกรรมที่เฉพาะทางกว่านั้น อย่าง Villa Savoye ซึ่งเป็นบ้านทรงโมเดิร์นนอกเขตเมืองปารีส เพราะความเฉพาะทางเวลาจะไปทริปดูตึกทีหนึ่งเราต้องทำแผนที่เอง ค้นหาข้อมูลเอง เพราะบางทีคนท้องถิ่นเขาก็ไม่รู้ว่ามันอยู่ตรงไหน เราลองเริ่มทำแผนที่ง่ายๆ แล้วก็แชร์แผนที่ให้เพื่อนร่วมทริป จนมานั่งคิดๆ ว่าทำไมไม่มีคนทำแผนที่ทำนองนี้ออกมาเผยแพร่เลย”
จากการวาดแผนที่เอง เที่ยวเอง ป๊องเริ่มขยับไปทำเว็บไซต์อย่างง่ายๆ โดยอัพโหลดแผนที่ที่วาดให้คนคลิกดูรายละเอียดได้ เริ่มจากแผนที่ตึกสวยๆ ในลอนดอน ก่อนจะขยายสเกลไปทำแอพพลิเคชั่น ARCHiTRACKER ซึ่งรวบรวมข้อมูลตึกสวยๆ ของทุกทวีปทั่วโลกจาก public domain รวมแล้วราว 20,000 กว่าอาคาร โดยเราสามารถเสิร์ชข้อมูลได้ทั้งชื่อตึกและชื่อสถาปนิก และในอนาคตป๊องก็มีแผนจะทำเส้นทางแนะนำสำหรับคนอยากตามรอยสถาปัตยกรรมดีๆ ในเมืองต่างๆ ด้วย
“พอทำแอพฯ มาได้สักระยะเราก็อยากจะทำอะไรมากกว่านั้น คือเราอยากให้คนลองมาสัมผัสสเปซด้านในในตึกด้วย แต่ก่อนคนอาจมองว่างานสถาปัตยกรรมที่ออกแบบโดยคิดมาอย่างดีเป็นของหรูหรา แต่จริงๆ แล้วเราเชื่อว่าสถาปัตยกรรมเป็นเรื่องของทุกคน สเปซที่เราใช้ ทางที่เราเดิน ตำแหน่งการวางประตูและบันได มีผลกับคนที่อยู่อาศัยทั้งหมด ตึกที่มีการออกแบบที่ดีหรือมีการจัดการที่ดีจะทำให้ชีวิตประจำวันของผู้อยู่อาศัยดีขึ้น เช่น ไม่ต้องเดินอ้อมไปขึ้นบันไดไกลๆ เราอยากให้คนทั่วไปได้เห็นว่าตึกที่ดีไซน์ดีๆ หรือตึกที่ได้รางวัลเหล่านั้นมันมีรายละเอียดที่แตกต่างจากตึกที่เราเคยอยู่
“ถ้าคนไม่ได้เข้าไปเห็นเองจะไม่เข้าใจเลย” ป๊องเน้นย้ำ “บางทีเราอาจเห็นตึกนั้นมานานและรับรู้เพียงความสวยงาม แต่ถ้าได้เข้าไปในตึกและรู้เบื้องหลังแนวคิดการออกแบบ เราจะได้เข้าใจมากขึ้นว่าพื้นที่ภายในมีรายละเอียดมากมายกว่าความเก๋ที่เห็นจากข้างนอก”
ทริปทัวร์ตึกที่มีไกด์เฉพาะกิจเป็นสถาปนิกและเจ้าของบ้าน
ด้วยความมุ่งมั่นป๊องจึงตัดสินใจจัดอีเวนต์ Bangkok Bound 2019 ขึ้นเพื่อพาคนเดินเท้าเข้าดูตึกทั่วกรุงเทพฯ ซึ่งได้รับการการันตีจากแวดวงสถาปนิกเมืองไทยแล้วว่ามีการออกแบบดีเยี่ยมทั้งแง่ความงามและฟังก์ชั่น ซึ่งผลพลอยได้นอกจากการแบ่งปันองค์ความรู้ให้คนทั่วไป ยังเป็นการต่อยอดและการสร้างมาตรฐานที่ดีในการออกแบบสถาปัตยกรรมในเมืองไทยด้วย
“เราจัดงานอีเวนต์พาคนทัวร์ตึกเจ๋งๆ ทั่วกรุงเทพฯ เพราะเห็นว่าบ้านเรามีตึกที่น่าสนใจเยอะ แต่คนนอกแวดวงสถาปนิกอาจไม่รู้จัก อีเวนต์นี้จึงเป็นเหมือนสื่อกลางที่ทำให้สถาปนิกได้สื่อสารกับคนทั่วไปว่าสถาปัตยกรรมคือของที่จับต้องได้ เรามองว่าการออกแบบในโลกนี้ไม่มีอะไรใหม่หรอก เพราะฉะนั้นยิ่งคนได้มาเห็นตัวอย่างที่ดีเยอะๆ มันก็น่าจะทำให้แวดวงสถาปนิกพัฒนาขึ้นไปด้วย
“อีกอย่างคือเรามองเห็นว่าเมืองไทยยังมีโอกาสและพื้นที่ให้งานสถาปัตยกรรมอีกเยอะ สถาปนิกทำอะไรให้สังคมได้อีกมาก เพราะเมืองกำลังขยายตัวและมีตึกที่กำลังสร้างใหม่เยอะ ซึ่งงานสถาปัตยกรรมทำให้ตึกมีมูลค่ามากขึ้นและสามารถแก้ปัญหาให้ผู้คนมีที่อยู่อาศัยที่สบายขึ้นได้”
Architecture Library, Chulalongkorn University / Photo courtesy of Department of Architecture
Hachi Serviced Apartment / Photo courtesy of WARchitect
ส่วนวิธีวางแผนการจัดอีเวนต์ก็ไม่ซับซ้อน เพราะเธอตั้งใจว่าจะไม่มีการจัดนิทรรศการและไม่มีงานเปิดตัว มีแต่การจัดคิวลงทะเบียนตามรอบนำชม เพื่อสื่อให้เห็นว่างานสถาปัตยกรรมนั้นไม่ได้เข้าใจยากจริงๆ
“เราเริ่มจากติดต่อสถาปนิกผู้ออกแบบตึกก่อนว่าอยากให้พานำชมตึกที่เขาออกแบบและติดต่อเจ้าของตึกด้วยว่าสะดวกให้คนเข้าไปชมไหม เพราะอยากให้ทุกฝ่ายสบายใจ หลายๆ ที่ที่เราไปชวนมาร่วมงานก็ตอบรับอย่างดี เพราะตึกเป็นความภาคภูมิของเจ้าของและนักออกแบบอยู่แล้ว ตัวสถาปนิกเองก็อยากให้คนทั่วไปเข้าใจวงการนี้มากขึ้น
“สาเหตุที่เราต้องให้สถาปนิกพาชมตึกเองเพราะเขาคือคนออกแบบ เขาคือคนที่รู้ดีที่สุด ถ้าคนมาดูแล้วสงสัยอะไรจะได้ถามได้เลย เผื่อเขาอยากกลับไปทำบ้างจะได้รู้ว่าทำไมต้องใช้วัสดุนี้ นอกจากนี้ยังมีหลายมิติของการออกแบบที่สถาปนิกสามารถเล่าที่มาที่ไปได้ เพราะการออกแบบไม่ใช่แค่เลือกวัสดุ แต่คือการคิดเผื่อคนอยู่อาศัยในทุกมิติ” ป๊องอธิบาย
PLAYVILLE / Photo courtesy of NITAPROW
ส่วนการเลือกตึกก็ไม่ได้มีเกณฑ์ในการเลือกตายตัว หลักๆ คือการให้คนได้เข้าไปเห็นตึกหลายรูปแบบให้ครอบคลุมทุกหมวดหมู่การใช้งาน ตึกในปีแรกนี้จึงมีอาคารหลากขนาดและหลายวัตถุประสงค์
“เกณฑ์การเลือกตึกในปีแรกคือเราอยากเปิดกว้างมากที่สุด มีอาคารครอบคลุมทุกๆ สเกลของการอยู่อาศัย ตั้งแต่บ้านเล็กๆ ที่เข้าไปชมได้ครั้งละ 5 คน ไปจนถึงลานเด็กเล่น ห้องสมุด อพาร์ตเมนต์ โฮสเทล ออฟฟิศสถาปนิก ห้างสรรพสินค้า ไปจนถึงอาคารสำนักงาน ในปีต่อไปเราก็อยากขยายประเภทตึกให้ครอบคลุมตึกของรัฐด้วยเพื่อจะได้ร่วมกันเซตมาตรฐานที่ดีในวงการสถาปัตยกรรมต่อๆ ไป”
เพื่อเป็นน้ำจิ้ม ป๊องบอกว่าอาคารที่เข้าร่วมอีเวนต์ในปีแรกนี้มีทั้ง IDIN Architects Office, REDD Premium Self Storage Rama 9, PA PRANK Hostel, HSH Renovation, DP Group Headquarters, Woodsmith Headquarters, Naiipa Art Complex, Thailand Creative and Design Center (TCDC), ห้องสมุดคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ไปจนถึงสามย่านมิตรทาวน์
Basic House / Photo courtesy of Brownhouses Company Limited
Basic House / Photo courtesy of Brownhouses Company Limited
“บางสถานที่อย่างบ้าน Basic House ตอนแรกค่อนข้างขออนุญาตยากเพราะเป็นที่ส่วนตัว แต่สุดท้ายเจ้าบ้านคือคุณกร ทองทั่ว สถาปนิกจาก BHBK ก็ยอมตอบรับร่วมงานนี้เพราะเห็นความตั้งใจที่ดีว่าเราอยากให้คนได้ดูบ้านที่มีการออกแบบที่ดี ทำให้เจ้าของบ้านอยู่สบาย โดยไม่จำเป็นต้องใหญ่หรือแต่งอย่างหรูหรา ซึ่งคนมาชมอาจได้แรงบันดาลใจไปสร้างบ้านของตัวเองในอนาคตได้
“หรืออย่างร้าน the COMMONS ที่ทองหล่อ ตอนแรกเราและสถาปนิกก็เป็นกังวลว่าคนจะลงทะเบียนมาหรือเปล่าเพราะเป็นที่พับลิกที่คนทั่วไปเข้ามาใช้บริการได้อยู่แล้ว แต่ปรากฏว่าคนมาลงทะเบียนเต็ม คิดว่าคงเพราะเขาอยากรู้ว่าสถานที่ที่เขาชอบมาแฮงเอาต์มันมีเบื้องหลังการออกแบบยังไง บางทีมันก็เป็นข้อดีของความสงสัยนะ พอมันเกิดคำถามแล้วมีคนตอบ มันจะต่อยอดให้เกิดการสร้างสรรค์ต่อๆ ไป”
thecommonsbkk.com
thecommonsbkk.com
เพราะการเดินสำรวจเมืองคือทางเลือกหนึ่งของคนเมือง
ป๊องเล่าอย่างตั้งใจว่า จุดประสงค์ที่ซ่อนอยู่อีกอย่างของการจัดอีเวนต์ Bangkok Bound คือเธออยากจะเปลี่ยนวัฒนธรรมของคนเมือง โดยเสนอทางเลือกอื่นๆ นอกจากห้างสรรพสินค้าที่ให้คนมาเดินเที่ยวได้ ซึ่งทางเดียวที่จะทำให้คนเปิดใจคือการให้เขามาเห็นด้วยตัวเอง
“เราเชื่อว่าเมืองไทยยังมีตึกดีๆ อีกเยอะ และการได้พูดคุยกับสถาปนิกจะทำให้คนรู้สึกว่าความรู้เรื่องการออกแบบมันอยู่รอบตัว เริ่มจากเรื่องง่ายๆ เช่น วางประตูและบันไดในจุดที่ถูกต้อง ก็จะทำให้ชีวิตคนอยู่อาศัยง่ายขึ้น ไม่ต้องเดินวกวน ซึ่งในท้ายที่สุดสเปซที่ดีจะทำให้คนใช้ชีวิตได้มีประสิทธิภาพจากสิ่งเล็กๆ น้อยๆ รอบตัวนี่แหละ มันอาจจะเปลี่ยนชีวิตประจำวันของคุณไปอย่างสิ้นเชิง ซึ่งงานนี้จะช่วยให้คุณเห็นไอเดียเรื่องการออกแบบ และเห็นตัวอย่างว่าสถาปัตยกรรมที่ดีสามารถทำให้ชีวิตคนอยู่อาศัยดีขึ้นได้ยังไง”
ท้ายที่สุดป๊องตั้งใจว่างาน Bangkok Bound ในปีต่อๆ ไปจะเป็นอีเวนต์ที่ไม่มีค่าเข้าชมแบบนี้ไปตลอด เพราะอยากให้ทุกคนได้มีโอกาสเข้ามาสัมผัสพื้นที่จริงๆ ไม่ว่าเด็กนักเรียน นักศึกษา สถาปนิกมืออาชีพ หรือคนทั่วไปที่ไม่มีองค์ความรู้เรื่องสถาปัตยกรรมเลย เพื่อจุดประกายผู้คนให้หันกลับไปมองสเปซใกล้ตัวและตั้งคำถาม เพราะคำถามเล็กๆ นี่แหละจะช่วยไกด์สถาปนิกให้พัฒนาสถาปัตยกรรมให้ดียิ่งๆ ขึ้นไปและจะนำไปสู่การพัฒนาพื้นที่เมืองในภาพใหญ่ต่อไป
ใครสนใจเข้าร่วมชมสถาปัตยกรรมสวยๆ ทั่วกรุงเทพฯ สามารถลงทะเบียนและสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ bound.events/about
